– Nie powinniście nic mówić o lekach. Przez wasze decyzje muszę teraz szukać szczepionek po całym świecie – mówiła podczas debaty nad projektem przyszłorocznego budżetu w stronę posłów Prawa i Sprawiedliwości minister zdrowia Izabela Leszczyna. Szefowa resortu zdrowia zapowiedziała jednocześnie, między wierszami, zmianę – prawdopodobnie od przyszłego roku – w szczepieniach przeciw COVID-19. Izabela Leszczyna podkreślała, że państwo ma obowiązek zapewnić, by były dostępne bezpłatnie dla osób starszych i z grup zwiększonego ryzyka ciężkiego przebiegu choroby. – Dla wszystkich pozostałych mają po prostu być dostępne – tłumaczyła, co można interpretować jako zapowiedź wprowadzenia odpłatności dla większości populacji (taką decyzję zapowiedziała już wcześniej Wielka Brytania).
Na dziś jednak szczepienia pozostają bezpłatne. I trudno dostępne, mimo że jak donoszą media, w świąteczny weekend do Polski trafiła kolejna dostawa ponad 200 tysięcy dawek. Na problemy składa się jednak nie tylko niewielka, w stosunku do zainteresowania (pobudzonego nie tylko dużą liczbą zakażeń, która „przypomniała” o potrzebnie szczepień, ale też reglamentowanym dostępem), podaż szczepionek, ale może przede wszystkim ograniczona liczba punktów szczepień, które dodatkowo zmagają się z biurokratycznymi restrykcjami, narzucanymi przede wszystkim przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Trudno się dziwić, że część ekspertów zaczęła wręcz mówić – z pewną tylko przesadą – o Funduszu jako instytucji antyszczepionkowej.
Nie ma żadnej wątpliwości, straconych miesięcy – a straciliśmy dobre pół roku – nie da się w tym sezonie infekcyjnym nadrobić, co oczywiście nie oznacza, że nie warto się szczepić. Warto i trzeba, bo SARS-CoV-2 wcale nie wygasi swojej aktywności nawet z nadejściem wiosny. Zwłaszcza osoby, które ostatnią dawkę szczepionki przyjęły np. rok temu (lub dawniej) powinny postarać się jak najszybciej zaktualizować swoją ochronę, nawet jeśli nie są w grupach najwyższego ryzyka. Powinniśmy też zadbać – skoro państwo w tej sprawie abdykowało – o ochronę najbliższych seniorów. Przeciw COVID-19, przeciw grypie.
Szkoda już się wydarzyła, ale możemy być mądrzy po niej – zanim wydarzy się następna. Potrzeba pilnej dyskusji eksperckiej, w jakim kierunku powinny być rozwijane szczepienia ochronne w Polsce, w tym – będące na uboczu uwagi opinii publicznej i decydentów szczepienia dorosłych. Można mieć nadzieję, że nowy konsultant krajowy w dziedzinie chorób zakaźnych da impuls do takiej dyskusji, która szybko przejdzie do etapu konkluzji i decyzji. Warto pamiętać, że szczepienia ochronne na kolejny sezon infekcyjny planuje się – a w każdym razie powinno się planować – wczesną wiosną. Nawet jeśli głowa jest zajęta szukaniem szczepionek na dziś, a w zasadzie – na wczoraj.
