Zasadniczą wadą ustawy jest przyjęcie założenia, że główną przyczyną złej sytuacji finansowej szpitali w Polsce jest złe nimi zarządzanie przez złą (niewykwalifikowaną) kadrę zarządzającą. Z tego powodu, w ocenie autorów projektu ustawy, szpitale nie będą w stanie samodzielnie poprawić swojej sytuacji finansowej i swojej efektywności, co uniemożliwi ich rozwój. Stąd – zawarta w ustawie – propozycja, aby stworzyć stały, rządowy nadzór nad szpitalami w postaci Agencji Rozwoju Szpitali oraz zmienić (przynajmniej w części) kadrę zarządzającą szpitalami wg zasad zawartych w ustawie.
W ocenie OZZL, przyjęte założenie jest błędne i – konsekwentnie - błędne są również zaproponowane w ustawie działania. Główną przyczyną złej sytuacji finansowej szpitali są bowiem złe warunki zewnętrzne, w jakich szpitale muszą funkcjonować, a zwłaszcza zaniżona i często nieracjonalna wycena świadczeń udzielanych przez szpitale. To uniemożliwia zbilansowanie szpitali, jeżeli chcą one zachować odpowiednią jakość świadczeń, właściwy poziom zatrudnienia (bezpieczny dla chorych i personelu) oraz odpowiedni poziom płac. Nierzadko zmusza też szpitale do podejmowania nieracjonalnych działań (np. wydłużanie hospitalizacji, stosowanie niekoniecznych badań itp.). Także inne warunki uniemożliwiają rozsądne - zwłaszcza w dłuższej perspektywie -działania. Należą do nich np. zmieniające się warunki rozliczania świadczeń udzielanych przez szpitale czy nieplanowane wcześniej obciążanie szpitali nowymi zadaniami.
W ocenie OZZL, drogą do poprawy sytuacji finansowej szpitali, która umożliwi im także efektywne i racjonalne działanie, poprawę jakości świadczonych usług, modernizację i rozwój jest przede wszystkim właściwa wycena świadczeń medycznych, udzielanych przez szpitale. Musi ona uwzględniać (przeciętne) koszty, jakie trzeba ponieść przy ich wykonaniu, uwzględniając także odpowiednią wycenę pracy personelu medycznego. Przeciwnie niż autorzy ustawy, OZZL uważa, że koniecznym uzupełnieniem właściwej wyceny świadczeń jest konkurencja między szpitalami – o pacjentów, a przez to o środki z NFZ (zgodnie z zasadą, że „pieniądze idą za pacjentem). Konkurencja ta wymusi poprawę jakości świadczeń, lepszą odpowiedź na potrzeby pacjentów (np. kompleksowość świadczeń), a przy tym efektywność ich funkcjonowania. Konieczna jest też konkurencja o personel medyczny, bo jakość świadczeń zdrowotnych związana jest przede wszystkim z odpowiednimi ludźmi, którzy te świadczenia udzielają. Autorzy ustawy popełniają, w ocenie OZZL, błąd uznając, że możliwa jest poprawa jakości usług oferowanych przez szpitale i konkurowanie tą jakością (konkurowanie o kogo?) w sytuacji, gdy – jednocześnie – zniesie się (jak to przewiduje ustawa) konkurowanie o pacjentów, o środki z NFZ i o personel medyczny. Dla prawidłowego funkcjonowania szpitali konieczna jest też likwidacja innych, pozamerytorycznych wpływów na szpitale i na kadrę zarządzającą (np. przez lokalnych lub centralnych polityków). Jest też oczywiste, że niektóre szpitale – ze względu na ich „naturalnie” monopolistyczną pozycję – nie będą poddane presji konkurencji. W tych szpitalach mogą się okazać konieczne administracyjne, centralne uregulowania.
W ocenie OZZL należy zrezygnować z uchwalenia projektowanej ustawy i zastanowić się na nowo nad działaniami zmierzającymi do naprawy szpitalnictwa w Polsce, z uwzględnieniem uwag, przedstawionych w niniejszym stanowisku.
Zarząd Krajowy OZZL,
Krzysztof Bukiel – przewodniczący Zarządu
inf pras
