Czy kobiety w ciąży powinny się szczepić? Czy szczepionki są bezpieczne dla dziecka? Jakie są przeciwwskazania do szczepień w czasie ciąży – mówi nam dr hab. n. med. Aneta Nitsch-Osuch ze Szpitala im. Św. Rodziny.
Szczepienia w ciąży budzą wiele kontrowersji. Czy szczepić się w ciąży, czy nie?
Kobiety w ciąży zdecydowanie mogą wykonywać wybrane szczepienia ochronne, które mogą być bezpiecznie zarówno dla matki i płodu. To np. szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B czyli tzw. żółtaczce wszczepiennej czy szczepionka przeciw grypie. Oczywiście, jest grupa szczepionek, które są przeciwwskazane do wykonywania w tym szczególnym okresie życia kobiety. Mam tu na myśli te szczepionki, które zawierają żywe atenuowane drobnoustroje, czyli szczepionki przeciw: śwince, różyczce, ospie wietrznej, gruźlicy.
A jakie są przeciwwskazania do szczepień w czasie ciąży?
Generalnie zaleca się, by szczepienia w okresie ciąży wykonywać w drugim i trzecim jej trymestrze. Raczej unika się szczepienia w pierwszym trymestrze ciąży ze względu na wysokie ryzyko spontanicznego poronienia. Jak to zwykle bywa, również i w medycynie jest tu wyjątek od reguły, a mianowicie szczepienie przeciwko grypie oczywiście z użyciem szczepionki inaktywowanej może być wykonane również w pierwszym trymestrze ciąży. Zdecydowane przeciwwskazanie do wykonywania szczepień u kobiet ciężarnych to stosowanie szczepionek żywych, zawierających atenuowane drobnoustroje.
Kobiety często boją się, że szczepionki negatywnie wpłyną na rozwój dziecka. Czy mają się czego obawiać?
Najwięcej danych o bezpieczeństwie i skuteczności szczepień szczepionki inaktywowanej u kobiet ciężarnych dotyczy szczepionki przeciwko grypie. Zdecydowanie wykazano, że użycie tej szczepionki u kobiet ciężarnych jest bezpieczne dla płodu i matki. Tu te obserwacje, świadczące o bezpieczeństwie szczepionki inaktywowanej przeciwko grypie stosowanej u kobiet w ciąży, dotyczą milionów ciężarnych kobiet. To bezpieczeństwo u kobiet ciężarnych jest bardzo dobrze udokumentowane. Wykazano, że szczepienie to nie zwiększa ryzyka poronienia, porodu przedwczesnego czy rozwiązania ciąży cięciem cesarskim, ryzyka powstawania wad rozwojowych u płodu czy jakichkolwiek zaburzeń rozwoju psychomotorycznego w późniejszym wieku u dzieci.
Jak zachęcić kobiety w ciąży, by się szczepiły?
Najważniejszą jest rekomendacja lekarza. Jej brak jest najczęstszą przyczyną niewykonywania szczepień również przez kobiety ciężarne. Także, najbardziej skuteczną metodą, procedurą jest polecenie szczepienia przez lekarza, u którego kobieta się bada.
