- Jestem podwójnie szczęśliwy, ponieważ jest to pierwszy obroniony doktorat wdrożeniowy w SUM oraz pierwszy doktorat wdrożeniowy okulistyczny w Polsce. Doktorat został przyjęty w wyróżnieniem i tym samym został doceniony innowacyjny charakter oraz ogrom pracy włożony przez doktorantkę Bogumiłę Sędziak-Marcinek. Z wyników będą korzystali pacjenci chorujący na cukrzycę z dużą szansą na zachowanie dobrego widzenia. Wyniki mają bezpośredni wpływ na organizację leczenia retinopatii cukrzycowej – ocenia prorektor SUM ds. Rozwoju i Transferu Technologii prof. dr hab. n. med. Edward Wylęgała, wybitny okulista obok dr hab. n. med. Sławomira Tepera, z Katedry i Oddziału Klinicznego Okulistyki, Wydziału Nauk Medycznych w Zabrzu SUM , promotor doktoratu.
Zacznijmy jednak od niezwykle ważnych danych statystycznych ilustrujących wagę podjętego przez naukowców SUM problemu. Cukrzyca jest chorobą cywilizacyjną i według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) choruje na nią aż 422 mln osób na świecie. Polega na zaburzeniach gospodarki węglowodanowej i przewlekłej hiperglikemii (zbyt wysoki poziom cukru we krwi). Jest przyczyną powstawania zmian patologicznych w wielu narządach wewnętrznych. Jednym z powikłań cukrzycy w okulistyce jest retinopatia cukrzycowa, czyli zmiany mikronaczyniowe siatkówki, które mogą doprowadzić do ciężkiego upośledzenia widzenia. Oczne powikłania cukrzycy stanowią istotny problem badawczy oraz dotyczą dużej grupy pacjentów. Dochodzi do obrzęku plamki żółtej, co zaś jest przyczyną pogorszenia ostrości widzenia.
Doktoraty wdrożeniowe, w najkrótszych słowach, mają przynieść skuteczne rozwiązania konkretnych problemów np. w procesach technologicznych, a zwykle korzystają z nich przedsiębiorstwa współpracujące z naukowcami. Tym razem skorzystają pacjenci.
Autorka doktoratu dr n. med. Bogumiła Sędziak-Marcinek w ramach swojej pracy przeprowadziła badanie na 98 grupie chorych z retinopatią cukrzycową, wdrażając metodę diagnostyki szerokokątnej angiografii jako standard diagnostyki retinopatii cukrzycowej. Pozwoliło to na określenie groźnych dla wzroku powikłań w przebiegu retinopatii cukrzycowej jakim jest niedokrwienie całkowitej powierzchni siatkówki oka. U części chorych stwierdzono zmiany niedokrwienne, a u części nie, lecz w obu grupach pacjentów występował cukrzycowy obrzęk plamki, który znacznie obniżył ostrość wzroku i komfort życia pacjentów.
Chorobę leczy się głównie poprzez iniekcje doszlistkowe ( zastrzyk do oka z lekiem zawierającym inhibitor czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego). Leczenie zastosowane przez dr n.med. Bogumiłę Sędziak – Marcinek nie jest nowością. Nowatorski jest schemat zastosowanego leczenia, a przede wszystkim diagnostyka, dzięki najnowocześniejszej szerokokątnej angiografii za pomocą laserowego oftalmoskopu. To urządzenie, niedostępne wcześniej, a znajdujące się w Szpitalu Kolejowym w Katowicach, było pierwszym w Europie pozyskanym właśnie przez SUM, w ramach grantu. Umożliwia zbadanie niemal całego obszaru siatkówki (80 proc.) , podczas gdy tradycyjny sprzęt pozwala na zdiagnozowanie 30-40 proc. jej powierzchni. Badanie pacjentów za pomocą szerokokątnej diagnostyki wynosi standardy leczenia na poziom światowy.
- Dzięki uzyskanym wynikom dowiedzieliśmy się, że dla osiągnięcia najlepszej ostrości wzroku po terapii konieczna jest skuteczna profilaktyka oraz wczesne wykrycie choroby i zastosowanie wspomnianych iniekcji doszklistkowych w początkowym etapie choroby. Dzięki nowoczesnej szerokokątnej diagnostyce siatkówki jesteśmy w stanie bardzo dokładnie określić zaawansowanie choroby oraz stwierdzić obszary niedokrwienne siatkówki. Okazało się, że w grupie pacjentów ze zmianami niedokrwiennymi siatkówki zastosowanie leczenia w postaci iniekcji jest skuteczne. Pozwala to zaoferowanie terapii wszystkim grupom pacjentów. Warto podkreślić, że pod względem ekonomicznym terapia jest około 30 razy tańsza niż innymi lekami, dzięki czemu możemy leczyć wydajniej i sprawniej wszystkich chorych – wyjaśnia dr n. med. Bogumiła Sędziak-Marcinek.
- Doświadczenia pochodzące z naszych badań są przydatne pod kątem aktualnie wdrożonego programu lekowego cukrzycowego obrzęku plamki i potwierdzają niewystarczająco dotąd zbadaną skuteczność i bezpieczeństwo bewacyzumabu, a zatem leku podawanego pacjentom. Wybór sztywnego schematu leczenia okazał się użyteczny i będzie stosowany w początkowej terapii dla wszystkich pacjentów leczonych w programie lekowym w Polsce – wyjaśnia dr hab. n. med. Sławomir Teper.
Źródło: SUM
