TK: W jaki sposób stres wpływa na nasz organizm i może przyczyniać się do rozwoju otyłości?
MD: Jak wszyscy doskonale wiemy, stres towarzyszy nam w różnych sytuacjach życiowych. Jest on zjawiskiem całkowicie naturalnym. Jednak przewlekły stres może prowadzić do rozchwiania naszej gospodarki hormonalnej. A to już może prowadzić m.in. do wzrostu stężenia kortyzolu we krwi, co może wpłynąć na nasze zachowania żywieniowe, predysponując nas do nadmiernego jedzenia i ostatecznie prowadząc do rozwoju otyłości.
TK: Jakie hormony są zaangażowane w reakcję organizmu na stres, i w jaki sposób wpływają one na naszą masę ciała?
MD: Reakcja na stres jest regulowana przez szereg hormonów, z których jednym z najważniejszych jest kortyzol, znany nam jako hormon stresu. Wzrost stężenia kortyzolu we krwi może prowadzić do zwiększenia apetytu, zwłaszcza na wysokoenergetyczne i wysokotłuszczowe produkty. A to niestety może prowadzić do tak niechcianego przez nas przyrostu masy ciała. Ponadto, pamiętajmy, że hormony o których wspominamy już znacznie rzadziej, takie jak grelina, znana jako hormon głodu, mogą być również zaangażowane w nasze zachowania żywieniowe pod wpływem stresu.
TK: Czy istnieją badania naukowe, które potwierdzają związek między stresem a otyłością?
MD: Tak, istnieje wiele badań naukowych potwierdzających związek pomiędzy stresem a nadwagą i otyłością. Na przykład, przeglądając bazy naukowe, takie jak PubMed, Scopus, Web of Science oraz Google Scholar z łatwością znajdziemy badania, które wykazują, że osoby doświadczające przewlekłego stresu mają większe ryzyko nadwagi i otyłości niż osoby nie doświadczające takiego stresu. Ponadto, badania epidemiologiczne, których wyniki również są dostępne w Internecie wykazały związek pomiędzy stresem a wzrostem masy ciała w populacji.
TK: Czy istnieją różnice między kobietami a mężczyznami w reakcji na stres i jego wpływ na masę ciała?
MD: Tak, istnieją takie różnice w reakcji na stres i jego wpływ na masę ciała. Na przykład, niektóre badania sugerują, że kobiety mogą być bardziej podatne na wzrost masy ciała w odpowiedzi na narażenie na stres niż mężczyźni. Również bardzo istotne wydają się hormonalne różnice pomiędzy naszymi płciami, które mogą odpowiadać za sposób, w jaki nasz organizm reaguje na stres i przetwarza energię, którą codziennie mu dostarczamy w postaci spożywanych pokarmów.
TK: Czy są jakieś strategie, które można zastosować w celu zmniejszenia wpływu stresu na nasze zachowania żywieniowe i walkę z otyłością?
MD: Istnieje wiele strategii o których powinniśmy pamiętać, a które mogą pomóc w zmniejszeniu wpływu stresu na nasze zachowania żywieniowe i walkę z otyłością, którą niedługo będziemy mogli śmiało określać mianem pandemii naszych czasów, choć mam ciągle nadzieję, że coraz większa świadomość lekarzy, pacjentów oraz obecność i współpraca lekarzy, pacjentów i doświadczonych dietetyków może temu zapobiec.
Ale wracając do pytania, jedną z takich strategii jest regularna aktywność fizyczna, która może pomóc w redukcji poziomu kortyzolu i poprawie naszego nastroju. Niestety zbyt często słyszę od pacjentów, których staram się skutecznie odchudzać, że nie mają czasu na regularna aktywność fizyczną. Odpowiadam wtedy, że nawet najlepszy lek bez zmiany dotychczasowego trybu życia nie zapewni trwałego spadku masy ciała. Odstawienie nawet najskuteczniejszych leków stosowanych w leczeniu otyłości, u osób, które nie zmieniły wcześniejszego trybu życia, doprowadzi ponownie do rozwoju otyłości. Jeśli pacjent, czy pacjentka nie współpracuje, to nieuczciwością byłoby zagwarantowanie utrzymania się wywalczonej nawet dzięki świetnej farmakologii mniejszej masy ciała. Nie masz czasu na aktywność fizyczną, to niestety powinnaś, czy powinieneś prędzej, czy później przygotować się na powrót otyłości. Niestety większość pacjentów, którzy nie zmienili swoich nawyków żywieniowych i nie wprowadzili codziennej aktywności fizycznej po odstawieniu leków stosowanych w leczeniu otyłości, powróci prędzej, czy później do nadmiernej masy ciała.
TK: Czy rzeczywiście istnieją badania naukowe, które sugerują, że techniki relaksacyjne mogą pomóc w redukcji stresu i kontroli apetytu?
MD: Tak, istnieje coraz więcej dowodów na to, że techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, joga i głębokie oddychanie, mogą skutecznie pomagać w redukcji stresu, a zatem i poprawie kontroli apetytu. Badania, które niedawno przeprowadziłem wykazały, że regularne praktykowanie tych technik może zmniejszyć stężenie kortyzolu i wpływać na nasze zachowania żywieniowe, prowadząc do zmniejszenia spożycia kalorii i poprawy składu ciała, zaś w połączeniu z odpowiednią farmakoterapią do osiągnięcia pożądanej masy ciała i pozbycia się nadmiaru tkanki tłuszczowej.
TK: Czy istnieją inne hormony, które mogą wpływać na nasze zachowania żywieniowe i masę ciała?
MD: Tak, oprócz kortyzolu i greliny, istnieje wiele innych hormonów, które mogą mieć wpływ na nasze zachowania żywieniowe i masę ciała. Na przykład, insulina jest hormonem odpowiedzialnym za regulację poziomu glukozy we krwi i może wpływać na nasz apetyt, a także o czym wiele osób nie wie – na nasze preferencje żywieniowe. Ponadto, hormony tarczycy, gdzie nie bez znaczenia pozostaje stosunek FT4 do FT3, a także leptyna i adiponektyna są również zaangażowane w regulację metabolizmu i apetytu.
TK: Czy istnieją nowe terapie farmakologiczne lub interwencje, które mogą być w najbliższej przyszłości w kontroli stresu i walkę z otyłością?
MD: Tak, obecnie prowadzone są badania nad nowymi terapiami farmakologicznymi i interwencjami, które mogą pomóc w kontroli stresu i otyłości. Na przykład są nimi badania nad lekami działającymi na układ nerwowy, takimi jak inhibitory kortyzolu. Substancje o takim działaniu mogą przynieść nowe możliwości leczenia przewlekłego stresu, a więc i otyłości. Ponadto, coraz bardziej popularne stają się terapie behawioralne, takie jak terapia poznawczo-behawioralna. Uważam, że mogą one być skutecznym narzędziem w radzeniu sobie ze stresem i zmianą nawyków żywieniowych, co ułatwi proces redukcji wagi u osób otyłych
TK: Jakie daje Pan zalecenia osobom borykającym się z przewlekłym stresem i problemami z otyłością?
MD: Moje zalecenia dla osób borykających się z przewlekłym stresem i problemami z otyłością to przede wszystkim regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta bogata w warzywa, owoce, białko i zdrowe tłuszcze, oraz praktyki relaksacyjne, takie jak medytacja i joga. Ponadto, ważne jest również przeprowadzenie odpowiednich badań w celu oceny stanu zdrowia i ewentualnego zastosowania odpowiednich terapii farmakologicznych lub interwencji behawioralnych.
TK: Czy badania nad hormonami przekładają się na rozwój nowych leków lub terapii w walce z otyłością?
MD: Tak, badania nad hormonami i ich wpływem na otyłość przyczyniają się do rozwoju nowych leków i terapii. Na przykład, obecnie prowadzone są badania nad lekami, które mogą wpływać na poziomy hormonów takich jak insulina, grelina i leptyna, aby regulować apetyt i metabolizm. Ponadto, badania nad hormonami tarczycy, kortyzolem i innymi hormonami stresu mogą prowadzić do nowych terapii farmakologicznych i behawioralnych. To daje nadzieję, że nie damy się pandemii otyłości. Choć ciągle uważam, że nawet najlepsze leki nie zastąpią odpowiedniej diety i zdrowego trybu życia opartego na aktywności fizyczne. Oczywiście są choroby i stany polegające na zaburzeniach naszego metabolizmu, które predysponują do otyłości, w przypadku której konieczne staje się wdrożenie farmakoterapii
TK: Czy istnieją pewne grupy ludzi, które są bardziej podatne na wpływ stresu na masę ciała niż inne?
MD: Tak, istnieją pewne grupy ludzi, które są bardziej podatne na wpływ stresu na masę ciała niż inne. Na przykład, osoby o podwyższonym ryzyku otyłości, to np. osoby z nadwagą i zaburzeniami metabolicznymi oraz osoby z różnymi zaburzeniami hormonalnymi. Takie osoby mogą być bardziej podatne na wpływ stresu na masę ciała. Ponadto, istniejące badania naukowe sugerują, że czynniki genetyczne i środowiskowe mogą również odgrywać rolę w podatności na wpływ stresu na masę ciała.
TK: Jakie są najnowsze trendy w badaniach nad rolą stresu i hormonów w otyłości?
MD: Najnowsze trendy w badaniach nad rolą stresu i hormonów w otyłości obejmują zrozumienie bardziej szczegółowych mechanizmów, przez które hormony wpływają na apetyt, metabolizm i magazynowanie tłuszczu. Ponadto, badania nad interwencjami behawioralnymi i farmakologicznymi skupiają się na opracowywaniu bardziej skutecznych strategii leczenia otyłości, które uwzględniają złożoną rolę stresu i hormonów w tym procesie.
TK: Czy widzi Pan przyszłość, w której leczenie otyłości będzie bardziej spersonalizowane i oparte na wiedzy o indywidualnych profilach hormonalnych i reakcjach na stres?
MD: Tak, widzę przyszłość, w której leczenie otyłości będzie bardziej spersonalizowane i oparte na wiedzy o indywidualnych profilach hormonalnych i reakcjach na stres. Rozwój technologii medycznych opartych na sztucznej inteligencji, a także takich jak medycyna precyzyjna i nowoczesne techniki diagnostyczne, umożliwią coraz bardziej precyzyjne określenie indywidualnych czynników ryzyka i potrzeb pacjenta. To uważam doprowadzi do opracowania bardziej skutecznych strategii leczenia otyłości.
Podsumowując:
- Po pierwsze, stres i wahania hormonalne mogą mieć i podkreślam z całą odpowiedzialnością- mają istotny wpływ na metabolizm, apetyt i masę ciała, co może prowadzić do rozwoju otyłości.
- Po drugie, istnieją złożone mechanizmy, przez które hormony, zwłaszcza hormony stresu, wpływają na proces gromadzenia tłuszczu i regulują uczucie sytości i głodu.
- Po trzecie, badania nad rolą stresu i hormonów w otyłości na szczęście prowadzą do rozwoju nowych terapii farmakologicznych i behawioralnych, które mogą być bardziej skuteczne w leczeniu otyłości.
- I wreszcie, przyszłość leczenia otyłości może być i twierdzę, że będzie już niedługo bardziej spersonalizowana i oparta na indywidualnych profilach hormonalnych i reakcjach na stres, co doprowadzi do opracowania bardziej skutecznych i precyzyjnych strategii leczenia.
