Jaki jest związek pomiędzy mikrobiotą a odpornością dziecka?
U niemowlaków ten związek jest niesłychanie ważny. Dzieci rodzą się nie w pełni dojrzałe. Jednym z elementów, który musi się rozwinąć, jest przewód pokarmowy, w którym znajduje się duża część systemu immunologicznego - około 70% naszych komórek odpornościowych. Bakterie żyjące w jelitach mają bardzo ważne zadanie, jeśli chodzi o rozwój systemu immunologicznego. Rozwój jelit zależy od bakterii, które tam żyją. Następuje wiele interakcji między bakteriami a organizmem człowieka. Bakterie rozwijają system immunologiczny a system immunologiczny rozwija się, aby kontrolować mikrobiom. Te interakcje utrzymują nas w stanie symbiozy z prawidłowym mikrobiomem, a do tego sprawiają, że system immunologiczny jest odpowiednio stymulowany po narodzinach.
Co oznacza termin modulowanie mikrobioty?
Gdy mówimy o modulowaniu mikrobioty, chodzi nam o to, jak możemy wpływać na mikrobiom: na jego skład i aktywność. Oczywiście jest na to wiele sposobów, ale najczęściej jest to osiągane poprzez dietę. To co zjadamy bezpośrednio wpływa na mikrobiotę jelit. Wykorzystywanie żywych bakterii lub pokarmu, aby zmienić mikrobiom, jest właśnie modulacją mikrobioty.
Jakie składniki mleka matki modulują mikrobiotę dziecka?
Mleko kobiece to bardzo ciekawy i ważny dla rozwoju dziecka pokarm. Nie karmimy nim tylko noworodka, ale też bakterie. W kobiecym mleku są składniki, które nie są wykorzystywane przez samo dziecko, ale są bezpośrednio przeznaczone dla bakterii. Np. oligosacharydy, które nie mogą być wykorzystywane przez niemowlaki, są znakomitym substratem wzrostu dla specyficznych rodzajów bakterii, jak np. bifidobakterii. Są tam również białka, które przeciwdziałają rozwojowi patogenów. Więc mleko matki jest „zaprogramowane”, aby kierować procesem kolonizacji jelit. Pozwala odpowiednim bakteriom na kolonizację, jednocześnie powstrzymując rozwój patogenów.
Ostatnio w literaturze pojawia się termin postbiotyk, co on oznacza?
Dobrze znany jest już termin probiotyk, określający żywe bakterie, jak i prebiotyk, ale postbiotyk to rzeczywiście nowy termin, który opisuje wszystkie bioaktywne komponenty, które są produkowane przez bakterie, np. w czasie procesu fermentacji, które dadzą nam korzyści po tym, jak je dostarczymy do organizmu. To może być wiele różnych komponentów, jak fragmenty bakterii, metabolity bakterii, lub enzymy bakterii, ale niekoniecznie żywe bakterie. Dlatego jest to nowa kategoria, która jest ważna dla stymulacji systemu immunologicznego właśnie poprzez jelita.
Jakie znaczenie dla rozwoju układu odpornościowego mogą mieć postbiotyki?
Postbiotyki silnie stymulują system immunologiczny, ponieważ zawierają cząsteczki, które system immunologiczny rozpoznaje i na nie reaguje. Są to metabolity, które mogą wpływać np. na funkcjonowanie bariery jelitowej, która jest ważną częścią systemu immunologicznego. Prawidłowa bariera jelitowa nie przepuszcza patogenów czy alergenów, a postbiotyki są bardzo wydajne jeśli chodzi o stymulację bariery jelitowej.
Jakie korzyści dla niemowląt może mieć połączenie prebiotyków i postbiotyków?
Mamy kilka nowych, interesujących badań, które wskazują, że stosowanie kombinacji prebiotyków i postbiotyków u niemowląt jest bezpieczne oraz stymuluje prawidłowy rozwój dziecka. Mamy też dane, które wskazują, że możemy w ten sposób wspomóc system immunologiczny niemowlęcia. Obserwujemy np. więcej wydzielniczej IgA (s-IgA); obserwujemy mikrobiom, który jest bliższy mikrobiomu niemowląt karmionych piersią, niż gdy stosuje się same prebiotyki. Widzimy również, że te formuły są świetnie tolerowane. Jest to świetna metoda, by tłumić procesy zapalne w jelitach i wspomagać system immunologiczny w odpowiedni sposób.
