Dobrym kierunkiem zmian w Programie Szczepień Ochronnych to obowiązkowe szczepienia przeciw pneumokokom dzieci urodzonych po 31 grudnia 2016 r. oraz najnowsza zmiana od 1 stycznia br. - szczepienia przeciw rotawirusom, które są najczęstszym powodem hospitalizacji małych dzieci.
Jednak to nie koniec. W kalendarzu szczepień dzieci powinno się znaleźć m.in.: rozszerzenie szczepień obowiązkowych przeciw pneumokokom obejmujące wszystkie dzieci z grup ryzyka do ukończenia 17. roku życia, wprowadzenie do PSO szczepionki Tdap w miejsce Td w 19 r.ż w celu uzupełnienia profilaktyki krztuśca wśród nastolatków, rozszerzenie refundacji szczepień przeciw grypie dla dzieci od 6 do 24 m.ż. oraz od 5 do 17 r.ż. oraz wprowadzenie Narodowego Programu Szczepień przeciw HPV w celu realizacji założeń Narodowej Strategii Onkologicznej.
W przypadku szczepień małych dzieci należy podkreślić dużą rolę szczepionek skojarzonych. W celu zrealizowania napiętego kalendarza szczepień u dziecka do 6. roku życia należy wykonać wiele wstrzyknięć. Rozwiązaniem, które znacząco może usprawnić ten proces jest zastosowanie szczepionek skojarzonych. Szczepionki wysokoskojarzone to popularne określenie nowoczesnych szczepionek 6 składnikowych chroniących w jednym wkłuciu przed 6 różnymi chorobami zakaźnymi: błonicą, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, Haemophilus influenzae typu b oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW B). Dlatego często określane są mianem - szczepionki 6 w 1.
Stosowanie szczepionek wysokoskojarzonych umożliwia zredukowanie liczby koniecznych wkłuć podczas jednej wizyty, co jest związane z mniejszym bólem dla dziecka oraz mniejszym stresem dla rodziców. Podając szczepionkę wysokoskojarzoną dziecko otrzyma mniej substancji pomocniczych zawartych w szczepionce, co może mieć istotne znaczenie np. dla dziecka z alergią na określony składnik szczepionki. Zastosowanie jednej iniekcji zamiast 4 może również skrócić czas trwania wizyty szczepiennej, co jest niewątpliwe korzyścią w czasie pandemii COVID-19.
Jednak o szczepieniach mówimy zwykle w kontekście dzieci, kalendarza szczepień obowiązkowych i szczepień zalecanych. Tymczasem w wieku dorosłym powinniśmy się również szczepić, ponieważ nie wszystkie szczepionki były dostępne w okresie naszego dzieciństwa. Szczepienia dla dorosłych nie są mniej ważne niż szczepienia dzieci. Wiele chorób zakaźnych jest bowiem groźnych dla dorosłych i może u nich wywoływać nawet większe powikłania niż u dzieci. Dodatkowo, z wiekiem, układ odpornościowy staje się coraz mniej wydajny, dlatego osoby starsze mogą być bardziej podatne np. na zakażenia pneumokokowe, grypę czy krztusiec.
Zakażenia pneumokokowe stanowią istotny problem medyczny w populacji osób dorosłych. Zapalenie płuc to dominująca postać choroby pneumokokowej u osób dorosłych z chorobami przewlekłymi i zaburzeniami odporności mogą prowadzić do hospitalizacji, zaostrzenia chorób towarzyszących i w niektórych przypadkach aż do śmierci. Zapalenie płuc stanowi ok. 50% hospitalizacji z powodu chorób układu oddechowego u osób dorosłych w Polsce. W 2019 było to blisko 60 tys. pacjentów.
Kolejną chorobą zakaźną układu oddechowego, która dotyczy również osób dorosłych to krztusiec. W populacjach szczepionych główną grupą, która obecnie zakaża się krztuścem i choruje, są nastolatki, osoby dorosłe, szczególnie w wieku podeszłym. Dzieje się tak dlatego, że szczepionka przeciw krztuścowi działa tylko przez jakiś czas. Po podaniu ostatniej dawki szczepionki, która przewidziana jest w wieku 14 lat, jesteśmy skutecznie chronieni przez ok. 5-10 lat, po czym należy szczepienie powtórzyć.
Szczepienie przeciw krztuścowi podane w dzieciństwie i młodości nie chroni przed zachorowaniem przez całe życie. I nie jest to reguła występująca tylko w przypadku krztuśca, ale także wielu innych szczepień. Rekomenduje się, aby szczepienie przeciw krztuścowi było powtarzane co ok. 10 lat. Wykonywanie szczepień przeciwko krztuścowi rekomenduje się także w grupie ciężarnych, u których dopuszczone są obecnie dwa szczepienia: przeciwko grypie, co można wykonać w każdym trymestrze ciąży oraz szczepienie przypominające przeciw krztuścowi, które wykonuje się pomiędzy 27-36 tygodniem ciąży. Celem szczepienia przeciwko krztuścowi jest ochrona wkrótce narodzonego dziecka. Szczepiąc matkę, chcemy tak podwyższyć miano przeciwciał, aby przekroczyły one barierę łożyskową i zasiliły odporność płodu, a następnie noworodka czy niemowlęcia, ponieważ szczepienie takiego dziecka jest możliwe najwcześniej po ukończeniu 6 tygodnia życia. Zakażenie krztuścem jest szczególnie niebezpieczne u noworodków i niemowląt do 6. miesiąca życia. Warto zaznaczyć, że u małych dzieci wektorem zakażenia są dorośli, przede wszystkim matki i starsze rodzeństwo. Jest to dość rzadkie zjawisko, bo w przypadku większości zakażeń wektor jest odwrotny – to właśnie dzieci przenoszą zakażenie na rodziców.
Kalendarz szczepień wymaga dalszego uzupełnienia w celu podniesienia odporności dzieci i młodzieży oraz zapewnienia bezpieczeństwa w grupach ryzyka osób dorosłych.
inf pras
Więcej: www.szczepienia-ioz.pl
