O pomocy osobom ze schorzeniami psychicznymi w aktywizacji zarobkowej mówi Krzysztof Kaca, zastępca dyrektora wydziału realizacji programów w PFRON.
Jak PEFRON wspiera osoby z zaburzeniami psychicznymi?
Najważniejszym zadaniem PFRON-u jest oczywiście wsparcie rynku pracy osób niepełnosprawnych. Osoby niepełnosprawne zatrudnione u pracodawców korzystają z dofinansowania do wynagrodzeń. Już w systemie ustawodawca przewidział, że osoba o schorzeniach specjalnych, w tym osoby ze schorzeniami psychicznymi, otrzymują wyższą kwotę dofinansowań. Aktywizacja zawodowa odbywa się więc w ramach przede wszystkim dofinansowań do wynagrodzeń tych osób zarówno na rynku chronionym jak i otwartym. Drugim, ważnym zadaniem realizowanym przez Fundusz jest dofinansowanie zadań zlecanych organizacjom pozarządowym. W ramach corocznie organizowanego przez PFRON konkursu ( w tym roku piętnasta edycja) organizacje pozarządowe mogą składać projekty dotyczące różnego rodzaju form wsparcia dla osób niepełnosprawnych, w tym dla osób ze schorzeniami psychicznymi. Mamy zarejestrowanych w systemie około sześciu tysięcy osób, które korzystają z tego rodzaju pomocy. Te formy wsparcia są określane przez organizacje pozarządowe np. w trzynastym konkursie osoby ze schorzeniami psychicznymi zostały zgłoszone do bodajże trzydziestu sześciu projektów. Te projekty otrzymały wsparcie na poziomie ponad ośmiu milionów złotych. Działania proponowane przez organizacje pozarządowe związane są z wchodzeniem osób niepełnosprawnych na rynek pracy. Najczęstszym typem projektu jest podniesienie sposobu funkcjonowania jakości życia tych osób. Wchodzą tu wszelkie formy wsparcia, czy też grup wsparcia, prowadzenia rehabilitacji w określonych placówkach, są projekty szkoleniowe, działania o charakterze sportowym. To co organizacje pozarządowe robią dla osób ze schorzeniami psychicznymi ma odzwierciedlenie we wnioskach składanych do Funduszu.
Trzecim elementem, za pomocą którego PFRON wspiera osoby ze schorzeniami psychicznymi to środki z Europejskiego Funduszu Społecznego. W poprzedniej perspektywie realizowane były dwa projekty, dotyczące wprowadzania na rynek pracy osób ze schorzeniami psychicznymi. W jednym projekcie uczestniczyło blisko czterysta osób, w drugim sześćset osiemdziesiąt. Zostały też osiągnięte ciekawe wskaźniki. W drugim projekcie ponad dziesięć procent osób udało się wprowadzić na rynek pracy. Teraz realizowany jest niezwykle ciekawy projekt dotyczący trenera pracy, który już funkcjonuje na świecie. Te dobre praktyki przekuwane są na konkretne działania. Projekt jest jeszcze realizowany, ale ma ciekawą formułę, bo prócz wsparcia trenera pracy jakie otrzymują osoby ze schorzeniami psychicznymi (ich w projekcie jest trzydzieści siedem procent, więc dość duży odsetek), działania prowadzone są na grupie czterystu beneficjentów. Drugim efektem tego projektu będzie wypracowanie standardów w postaci określonych już dokumentów związanych ze szkoleniem trenerów pracy, z całym systemem sposobu organizacji tej pracy, także wszystkimi narzędziami do monitorowania i zarządzania projektem w postaci gotowego programu informatycznego. Myślę, że po zakończeniu poprawy tych produktów, jak tylko się ukarzą, będzie to gotowa formuła dla służb rynku pracy, organizacji pozarządowych, na podstawie której będzie można w sprawdzony sposób implementować zatrudnienie wspomagane, jako chyba jedną z najlepszych form wprowadzenia osób z niepełnosprawnością – schorzeniami psychicznymi na rynek pracy, utrzymanie ich w tym zatrudnieniu, bo to jest w tym najważniejsze.
Czy trudno jest namówić pracodawców, by zatrudniali osoby ze schorzeniami psychicznymi?
Na pewno jest to trudna grupa do wprowadzenia na rynek pracy, ze względu na uprzedzenia. Nie słuszne zresztą. Jeżeli działania organizacji pozarządowych, czy w ramach odpowiednich projektów prowadzonych przez PFRON, jeśli pracodawca już otrzyma odpowiednio przygotowaną osobę oraz wsparcie w miejscu pracy, nie ma najmniejszych problemów z wprowadzeniem tych osób na rynek pracy i potem je utrzymać. Warunkiem jest odpowiednie wparcie, pracodawca musi po pierwsze spotkać się z taką osobą, mieć możliwość przekonania się na własnej skórze, że tego rodzaju pracownik jest znakomitym pracownikiem o ogromnym potencjale. Potem już chętnie takie osoby są zatrudniane.
