Wstajesz z bólem głowy, masz problemy z koncentracją, luki w pamięci, ciągle myślisz o drzemce – oto niektóre z objawów obturacyjnego bezdechu sennego. Niestety, nie zawsze tak jest - obturacyjny bezdech senny może nie dawać żadnych objawów, a mimo to wciąż zagrażać naszemu zdrowiu i życiu.
Obturacyjny bezdech senny to choroba spowodowana powtarzającymi się wielokrotnie w czasie snu epizodami zatrzymania oddychania lub jego znacznego spłycenia. Rozpoznanie schorzenia i ocena jego stopnia ciężkości wymaga określenia liczby bezdechów i epizodów spłyceń oddychania na godzinę snu, czyli AHI (Apnea Hypopnea index). Bezdech senny rozpoznaje się, gdy AHI ≥5 i występują objawy choroby albo AHI ≥15 u osób bez objawów.
Jednym z najbardziej charakterystycznych symptomów obturacyjnego bezdechu sennego jest nieregularne chrapanie, zakłócane epizodami przerw w oddychaniu.
Jednak schorzenie to daje o sobie znać nie tylko w nocy, rzutuje również na życie pacjentów w ciągu dnia. Nadmierna senność dzienna, drażliwość i zmęczenie, sen nie przynoszący odpoczynku, poranne bóle głowy, trudności z koncentracją, luki w pamięci, nadmierna potliwość w nocy, impotencja, spadek libido, potrzeba oddawania moczu w nocy, nagłe wybudzenia ze snu często połączone z uczuciem braku powietrza, niespokojny, przerywany sen, problemy z ponownym zaśnięciem, to najczęstsze z objawów.
Nieleczony bezdech senny niesie za sobą poważne konsekwencje zdrowotne. Wiąże się m.in. z wysokim ciśnieniem tętniczym, zaburzeniami rytmu serca, udarami mózgu, zawałem serca, zastoinową niewydolnością serca, insulinoopornością. Co więcej – śmierć spowodowana pośrednio bezdechem może nadejść znacznie szybciej i gwałtowniej, bowiem ryzyko spowodowania wypadku samochodowego jest nawet siedem razy większe w przypadku osoby cierpiącej na bezdech senny.
Bezdech senny najczęściej dotyczy mężczyzn, po 40. roku życia, z nadwagą lub otyłością. W grupie ryzyka są także osoby z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą typu 2. oraz po przebytych udarach.
Pierwszy etapem procesu diagnozowania bezdechu sennego jest zgłoszenie się do lekarza pierwszego kontaktu i otrzymanie skierowania do poradni pulmonologicznej, następnie umówienie wizyty w poradni lub bezpośrednio na badanie polisomnograficzne (rejestrowanie i badanie czynności organizmu ludzkiego w czasie snu) w szpitalu lub w jednej z ok. 80 polskich pracowni badań snu posiadających kontrakt z NFZ (adresy znaleźć można na stronie: zdrowysen.info).
Podczas diagnostyki w poradni i oddziale chorób płuc zostanie wykonana polisomnografia, a w przypadku zdiagnozowania choroby również próba leczenia.
Najprostszą i najskuteczniejszą metodą leczenia bezdechu sennego jest terapia za pomocą dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych CPAP (ang. Continous Positive Airway Pressure). Polega ona na codziennym zakładaniu na czas snu specjalnej maski, szczelnie przylegającej do twarzy, zakrywającej jednocześnie nos i usta lub tylko nos, podłączonej do jednostki centralnej z pompą powietrzną, filtrami i elektronicznym układem sterującym. Uruchomiona pompa wytwarza stałe dodatnie ciśnienie działające jak wspornik utrzymujące stały przepływ powietrza do płuc, otwarte górne drogi oddechowe i zapobiegające bezdechowi.
W zależności od ośrodka aparat do leczenia CPAP zostanie pacjentowi wypożyczony na jedną/dwie noce w szpitalu lub na kilka dni do używania w domu. Po zakończonym procesie dobierania ciśnienia terapeutycznego lekarz wystawi wniosek o dofinansowanie sprzętu, a w wypisie z leczenia poda rodzaj zaleconej terapii oraz ciśnienie terapeutyczne.
Aparaty CPAP dla chorych ubezpieczonych są częściowo refundowane przez NFZ. Poziom refundacji to 90 proc. kwoty 2100 zł.
Pacjentom z obturacyjnym bezdechem sennym zaleca się również:
- redukcję masy ciała;
- unikanie przyjmowania środków nasennych i spożywania alkoholu przed snem;
- rzucenie palenia;
- wymuszanie pozycji bocznej w przypadku bezdechów występujących tylko w pozycji na wznak;
- leczenie przewlekłego nieżytu błony śluzowej górnych dróg oddechowych (alergie);
- w razie potrzeby - operację korygującą drożność górnych dróg oddechowych;
- jeśli to koniecznie - operację bariatryczną.
Źródło: materiały prasowe