Jakie kryteria powinny być brane pod uwagę przy wyborze terapii biologicznych?
Wybór terapii powinien dokonywać profesjonalista, czyli lekarz w partnerstwie z pacjentem. Stoimy na stanowisku, że decyzja o całym procesie leczenia powinna być podejmowana przez lekarza wspólnie z pacjentem. Naszym zadaniem, jako organizacji pacjenckiej, jest edukacja pacjentów, by wiedzieli oni o możliwości podejmowania wspólnej decyzji o leczeniu. W praktyce pojawia się coraz więcej leków biologicznych, w różnych terapiach. Faktem jest, że pacjenci nie mają jeszcze szerokiej wiedzy na ich temat. Także lekarze wciąż uczą się jeszcze stosowania leków biologicznych. Ale pojawia się ich coraz więcej, więc sytuacja w tym zakresie będzie się poprawiać.
Czy cena może być kryterium wiodącym?
Zdecydowanie nie! Pacjenta nie interesuje cena, zwłaszcza, jeżeli mówimy o leczeniu refundowanym. My, jako organizacja pacjentów, patrzymy na system szerzej. Cena jest dla pacjenta czymś wtórnym, bo on chce być przede wszystkim dobrze leczony. Lekarz z kolei chce mieć jak najszerszy wachlarz opcji terapeutycznych.
Aby świadomie współdecydować o terapii pacjent musi być dobrze poinformowany. Skąd pacjenci mają brać informacje na temat bezpieczeństwa leków biologicznych?
Wszelkie pytania związane z terapią i jej przebiegiem, możliwymi działaniami niepożądanymi, bo leki te działają inaczej niż typowe chemiczne, pacjent powinien kierować do lekarza prowadzącego. Lekarz powinien szczegółowo tych informacji udzielić. My oczywiście też, jako organizacja pacjentka wspomagamy i edukujemy pacjentów. Leki biologiczne mamy w tej chwili w wielu schorzeniach w reumatologii, onkologii, diabetologii i wielu innych. Mają one, więc szerokie zastosowanie.
Co z dostępem do informacji dla pacjentów o zamianie leków?
Myślę, że tu ważna jest świadoma zgoda pacjenta na dane leczenie. Bardzo często brakuje szczegółowych informacji o leczeniu ze strony lekarzy. Zalecamy, aby pacjent dowiadywał się, jaką substancją jest leczony. Ważna jest nazwa handlowa leku, dlatego że każdy lek produkowany jest przez danego producenta inaczej i na innych komórkach. Ważne jest, więc to dla kontynuacji leczenia. Lekarz wspólnie z pacjentem powinien zadecydować czy terapia powinna być kontynuowana czy np. kiedy nie ma odpowiedzi na terapię, powinniśmy ją zmienić. Pewne zalecenia i doświadczenia, na które powołują się eksperci i profesorowie z różnych dziedzin wskazują, że raczej powinno się kontynuować leczenie tą terapią, którą się rozpoczęło. One klinicznie nie mają znaczenia, ale przy kontynuacji organizm przyzwyczaja się do danej substancji. I to, co ważne to możliwość monitorowania działań niepożądanych. Bo jeśli będziemy zmieniać, co chwilę lek, nie będziemy wiedzieć tak naprawdę, który z nich wywołał efekty uboczne. Powinniśmy się kierować efektami terapeutycznymi, a nie dostępnością leku w szpitalu czy zamówieniami realizowanym przez szpital. Bo problem, jaki jest do nas często zgłaszany to, że szpital przy zamówieniach kieruje się jedynie ceną. My uważamy, po zebraniu doświadczeń lekarzy i pacjentów z różnymi schorzeniami, że to jednak lekarz powinien współpracować z osobą zamawiającą leki i wskazywać potrzeby nie tylko w kontekście leków biologicznych, ale szerzej np. jakie terapie są niezbędne dla pacjentów potrzebujących ich przez wiele lat. Wiele chorób jest coraz bardziej przewlekłych i zmiana leku, który pacjent bierze latami może okazać się niesprzyjająca. Czasami sama psychika pacjenta, jego świadomość, źle znosi taką zamianę. Takich czynników może być więcej. Dlatego powtórzę, że decyzja o zamianie leku powinna być podjęta wspólnie przez lekarza i pacjenta, a nie przez urzędnika. Kiedy leki trafiają do programów lekowych decyzja o wyborze terapii powinna być podejmowana wspólnie z pacjentem. Inne czynniki nie powinny grać tu roli.
