Misją Porozumienia na Rzecz Dobrych Praktyk w Szczepieniach jest docieranie do opinii społecznej, rodziców, a także osób odpowiedzialnych za kreowanie systemu ochrony zdrowia w Polsce z możliwie pełnym obrazem dotyczącym właściwości szczepień ochronnych, ich znaczenia i wpływu dla zdrowia publicznego.
Podczas konferencji „Priorities and challenges in Polish and European drug policy”, prof. Marcin Czech, Prezes Polskiego Towarzystwa Farmakoekonomicznego, przedstawił wyniki i kluczowe wnioski z raportów „Badanie świadomości i postaw rodziców wobec szczepień przeciw HPV” oraz „Badanie świadomości i postaw lekarzy wobec szczepień przeciw HPV”, przygotowanych przez Kantar Polska dla MSD w lutym br. Jak podkreślił ekspert - badania zostały przeprowadzone na reprezentatywnej próbie 1002 rodziców dzieci w wieku 9-14 lat oraz 300 lekarzy pediatrów i ginekologów.
– Szczepienia nie chronią nas jedynie przed chorobami zakaźnymi, ale także przed chorobami nowotworowymi, wywoływanymi m.in. przez wirusa brodawczaka ludzkiego. W przypadku szczepionek przeciwko HPV, dysponujemy już dużą bazą wiedzy na temat mechanizmu i skuteczności ich działania – zaznaczył prof. Marcin Czech.
Niska świadomość nt. HPV wśród rodziców
Jak wynika z przeprowadzonego badania, ponad połowa respondentów-rodziców nie słyszała o chorobach związanych z zakażeniem HPV, a tylko 29% się ich obawia. Najczęściej wymienianymi chorobami w związku z zarażeniem się wirusem brodawczaka ludzkiego były nowotwory (35%), przy czym 19% badanych wskazało na raka szyjki macicy. Niemniej, po zapoznaniu się z możliwymi konsekwencjami zakażenia, prawie dwie trzecie (63%) rodziców zadeklarowało chęć zaszczepienia swojego dziecka/dzieci przeciwko HPV. Chociaż 67% badanych rodziców zna szczepienia przeciwko HPV, jedynie 18% deklaruje, że dotychczas wybrało to szczepienie dla któregoś ze swoich dzieci. Spośród pozostałych 82% rodziców, którzy nie zdecydowali się na to szczepienia, jako główne bariery, wskazują: brak wystarczających informacji o szczepieniu, brak wiedzy o tym, kiedy dziecko powinno być szczepione oraz brak konieczności wykonania szczepienia, które nie jest obowiązkowe.
– Jak widzimy, istnieje ogromna luka w wiedzy, którą my – profesjonaliści medyczni, a także ludzie zajmujący się szeroko rozumianym zdrowiem publicznym, powinniśmy wypełnić – podkreślił prof. Marcin Czech.
Jak dodała dr hab. n. med. Agnieszka Mastalerz-Migas, konsultant krajowa w dziedzinie medycyny rodzinnej, ekspertka Porozumienia na Rzecz Dobrych Praktyk w Szczepieniach: „Jedną z istotnych barier, co pokazało to badanie, jest także kwestia światopoglądu rodziców nastolatków. Ten aspekt socjologiczny jest tu niezwykle ważny”.
Szczepienia przeciwko HPV powinny być bezpłatne
Ponad połowa rodziców decyduje się wykonać u swoich dzieci wszystkie szczepienia obowiązkowe i zalecane, zaś jedna trzecia sięga po szczepienia zalecane sporadycznie lub wcale, w miarę możliwości finansowych. Zdecydowana większość (83%) rodziców byłaby skłonna zaszczepić swoje dziecko przeciw HPV, gdyby szczepienie było obowiązkowe i bezpłatne. Dla porównania niemal trzech na czterech rodziców (73%) deklaruje chęć zaszczepienia dziecka przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego, przy założeniu, że byłoby ono nieobowiązkowe i bezpłatne. Tylko co drugi rodzic (62%) rozważałby zaszczepienie swojego dziecka/dzieci przeciwko HPV w przypadku szczepień dostępnych za 50% odpłatnością, zakładając, że szczepienie jest nieobowiązkowe, przy czym jedynie 19% zadeklarowało, że zdecydowanie by to zrobiło.
– Osobiście jestem zwolennikiem obowiązkowych szczepień przeciwko HPV, natomiast bezpłatny charakter szczepienia wydaje się kluczowy, żebyśmy mogli odnieść sukces na poziomie populacyjnym – przekonywał prof. Marcin Czech.
Lekarze zalecają szczepienia przeciwko HPV
Jak pokazują wyniki badania, lekarze są zgodni co do oceny konsekwencji związanych z zakażeniem HPV – 92% określa je jako bardzo groźne lub raczej groźne.
Równocześnie jedynie 54% lekarzy deklaruje, że zaleca szczepienie przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego często lub wszystkim rodzicom nastolatków, choć z drugiej strony 93% byłoby skłonnych zalecić to szczepienie nawet gdyby było ono nieobowiązkowe, ale bezpłatne.
Zdecydowana większość (70%) lekarzy zalecających szczepienie przeciwko temu wirusowi, rekomenduje jego wykonanie u nastolatków w wieku 11-13 lat, przy czym pediatrzy chętniej niż ginekolodzy zaleciliby je już wśród 9-latków.
– Moim zdaniem fakt, że tylko połowa lekarzy rekomenduje szczepienia przeciwko HPV często lub bardzo często świadczy o tym, że „szklanka jest do połowy pusta”. Powinniśmy zwiększać wiedzę i świadomość nie tylko lekarzy, ale także pielęgniarek i położnych, które również mają częsty kontakt z pacjentami. W kwestii edukacji jest tu naprawdę dużo do zrobienia – oceniła dr hab. n. med. Agnieszka Mastalerz-Migas.
Jak zachęcać do szczepień przeciw HPV, by osiągnąć odporność populacyjną?
Badanie pokazuje, że postawę lekarzy w kierunku zalecania szczepień przeciwko HPV rodzicom, najbardziej wspierałyby: kampania informacyjna, bezpłatne szczepienia oraz szeroko dostępne dowody ich skuteczności.
Prof. Marcin Czech w sformułowanych przez siebie wnioskach podkreślił szczególną rolę powszechnej edukacji rodziców i nastolatków w zakresie konsekwencji zdrowotnych chorób zależnych od HPV. Ekspert postuluje także uczynienie ze szczepień priorytetu dla lekarzy rodzinnych i onkologów, zniesienie barier ekonomicznych poprzez wdrożenie bezpłatnych szczepień przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego oraz budowanie ogólnej świadomości pro-szczepionkowej w społeczeństwie.
Świadomość nt. HPV w Polsce na tle innych krajów europejskich
Z odrębnego badania opinii, przeprowadzonego przez agencję badawczą Ipsos na zlecenie MSD w 8 europejskich krajach (Austrii, Francji, Niemczech, Włoszech, Portugalii, Rumunii, Słowenii i Szwecji) na łącznej próbie 7 111 rodziców co najmniej jednego dziecka poniżej 21. roku życia, w okresie marzec-kwiecień br. wynika, że trzech na czterech (73%) respondentów z państw objętych ankietą ma świadomość dotyczącą HPV, z czego ponad połowa (55%) deklaruje, że ma wiedzę na temat tego wirusa. Jednocześnie, zaledwie jedna trzecia (33%) rodziców jest świadoma, że wirus brodawczaka ludzkiego może powodować nowotwory zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Najwyższy poziom świadomości nt. HPV prezentowali respondenci z Włoch, a najniższy ze Szwecji (60%) i Niemiec i (59%). Niemal 40% wszystkich uczestników ankiety wskazywało raka szyjki macicy jako nowotwór, przed którym może uchronić szczepienie. Średnio 23% rodziców z badanych krajów europejskich zaszczepiła już swoje dziecko/dzieci przeciwko HPV (z czego najwięcej z Portugalii – 36% i Włoch – 31%, a najmniej z Francji – 14% i Słowenii – 15%), a niemal jedna trzecia (27%) planuje to zrobić w przyszłości.
Więcej informacji na temat badania Kantar: https://szczepienia-ioz.pl/
Znajdź nas:
Twitter: https://twitter.com/praktykw
Linkedin: https://www.linkedin.com/company/42426882
