Polacy są od lat społeczeństwem starzejącym się, w 2016 roku odsetek osób w wieku 65 lat+ stanowił ponad 20% populacji, z tendencją wzrostową do 34,8% ok. roku 2050. Co ciekawe, w roku 2008 na 100 osób w wieku produkcyjnym przypadało 41 osób w wieku emerytalnym, a w 2060 roku – będzie ich aż 91, co jest założeniem optymistycznym, uwzględniającym wzrost w Polsce stopy urodzeń. Wg dzisiejszych estymacji, do 2030 liczba emerytów wzrośnie o blisko 50%, a to oznacza pewny wzrost wydatków budżetowych o ok. 89 mld na świadczenia emerytalne oraz o 50 mld na służbę zdrowia. Ten krytycznie ważny proces społeczny będzie przebiegał w sytuacji jednoczesnego spadku liczby ludności w wieku produkcyjnym o blisko 5 mln osób, a do roku 2050 – o dalszych 5,5 mln.
W konsekwencji, przebieg i następstwa starzenia się Polaków będą wymagać w najbliższych latach większej uwagi eksperckiej i społecznej, w tym również intensyfikacji działań o charakterze edukacyjnym na temat zdrowia (rozumianego jako styl życia, ze szczególnym uwzględnieniem żywienia i aktywności fizycznej) – podstawowego obszaru działań związanych z procesem starzenia się społeczeństwa.
Wychodząc naprzeciw potrzebom intensyfikacji działań środowiska ekspertów i edukacji społecznej w zakresie tzw. „successful ageing” („pomyślne starzenie się”), Instytut Żywności i Żywienia dedykował tegoroczny Narodowy Kongres Żywieniowy problematyce żywienia i aktywności fizycznej osób starszych.
Pionierska Piramida dla osób w wieku starszym
Jednym z najważniejszych i najtańszych działań prewencyjnych – umożliwiających ludziom w starszym wieku bycie aktywnym i zdrowym, w miarę możliwości bez obciążeń chorobowych i inwalidztwa – jest powszechna edukacja w zakresie stylu życia (w tym żywieniowa) osób starszych. Wielu seniorów w konsekwencji niewłaściwego żywienia i braku aktywności fizycznej wycofuje się z aktywnego życia, nie podejmuje działań zawodowych, alienuje się mocno z życia rodzinnego i społecznego. Słabną fizycznie, umysłowo i emocjonalnie, choć mogliby funkcjonować bardziej aktywnie i bardziej twórczo.
W odpowiedzi na potrzebę intensyfikacji działań edukacyjnych seniorów w zakresie stylu życia, Instytut Żywności i Żywienia opracował Piramidę Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla osób w wieku starszym jako proste wyjaśnienie kompleksowej idei żywienia, której realizacja daje większe szanse na aktywne, zdrowe i pogodne starzenie.
„Piramida to pionierskie zestawienie zaleceń zdrowego żywienia i aktywności fizycznej, będące rozwinięciem dwóch poprzednich piramid, lecz z uwzględnieniem specyficznych potrzeb osób starszych. Oczywiście, w przypadku pacjentów z chorobami przewlekłymi – jak otyłość, cukrzyca typu 2, choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie czy osteoporoza - należy piramidę zmodyfikować w konsultacji z lekarzem i dietetykiem” – informuje prof. dr hab. Mirosław Jarosz, Dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie.
Opracowana przez ekspertów IŻŻ Piramida to zestawienie rekomendacji żywieniowej oraz aktywności fizycznej, na którą osoby starsze powinny przeznaczyć przynajmniej 150 minut tygodniowo. W towarzyszących Piramidzie zaleceniach (10 Zasad Zdrowego Żywienia) podkreślono potrzebę regularnego spożywania pełnowartościowych posiłków oraz częstego spożywania warzyw i owoców, zawarto także wskazania dotyczące suplementacji. Materiał uzupełniono o 10 dodatkowych praktycznych zaleceń na temat żywienia i stylu życia – są to porady m. in. dotyczące unikania interakcji żywności i suplementów z lekami, dbałości o aktywność fizyczną oraz utrzymywania możliwie aktywnych relacji rodzinnych i społecznych.
źródło: IŻŻ