Dodatkowo społeczeństwo nie darzy tej grupy zawodowej szacunkiem, takim jak w przypadku ratowników medycznych czy farmaceutów. Sami opiekunowie wskazują, że ich praca ma równie duże znaczenie jak np. pielęgniarstwo, ponieważ w obu przypadkach priorytetem jest troska o zdrowie i komfort podopiecznych oraz zapewnienie im poczucia bezpieczeństwa. Mimo, że o cichych bohaterach w domach seniorów i prywatnych mieszkaniach mało się mówi, nadchodzący 15 maja daje nam szansę, by poznać ich pracę bliżej – obchodzimy wtedy Ogólnopolski Dzień Opiekuna Osoby Starszej.
Zawód opiekuna osoby starszej to bardzo wymagająca profesja. Z jednej strony potrzebna jest siła fizyczna i wytrzymałość psychiczna, a z drugiej strony ogromne pokłady empatii. Opiekunowie wspierają nie tylko osoby starsze, ale całe rodziny, zazwyczaj nieoczekiwanie postawione przed zupełnie nową sytuacją. Ta szczególna praca, pełniona u rodzin w ich domach, wymaga zbudowania dużego zaufania. Bycie opiekunem to pewnego rodzaju misja społeczna. Często nagradzana jest ogromną wdzięcznością osoby starszej i rodziny, ale może być też pełna codziennych trudności, wyzwań, zwłaszcza w przypadku opieki nad osobami z poważniejszymi schorzeniami. Opiekunowie muszą liczyć się z tym, że podopieczni wraz z pogarszającym się stanem zdrowia mogą być trudni w obsłudze, codziennym kontakcie, a nawet agresywni, dlatego niezwykle ważne są szkolenia i kursy, które przygotują na mniej standardowe sytuacje.
– Pomimo, że praca w zawodzie opiekuna nie wymaga przedstawienia zaświadczeń czy dyplomów o ukończonych kursach bądź studiach, to każdy z opiekunów powinien przejść podstawowe szkolenia i powoli zaczyna się to zmieniać na korzyść posiadania kwalifikacji, chociaż póki co, nie idą za tym zwiększone wynagrodzenia. Zdobywanie wiedzy powinno zacząć się od najprostszych zagadnień związanych z codzienną obsługą podopiecznego, np. z transferem z łóżka na wózek czy krzesło bez szkody dla własnego zdrowia. Bardziej zaawansowana wiedza dotyczy kwestii zdrowotnych i związanych np. z podawaniem leków czy prostymi zabiegami rehabilitacyjnymi. Wreszcie szkolenie powinno obejmować kwestie komunikacyjne i psychologiczne. Ważne jest, by wypracować mechanizmy pozwalające na zachowanie cierpliwości, ale także zdrowej asertywności w stosunku do osób starszych. Praca z seniorem, szczególnie tym schorowanym, który może cierpieć na wszelkie choroby neurodegeneracyjne bywa naprawdę trudna i warto nauczyć się jak ją wykonywać. Musimy postawić na doszkalanie naszych opiekunów, za tym powinno iść realne podniesienie zarobków - dzięki temu ułatwimy im pracę, ale także poniesiemy prestiż zawodu i zachęcimy do niego więcej osób – mówi Ada Zaorska, przewodnicząca Polskiego Stowarzyszenia Opieki Domowej.
Profesjonalna i całodobowa opieka nad seniorem w domu – w Polsce to marzenie
Wraz z szybkim starzeniem się społeczeństwa coraz powszechniejszym problemem staje się dostęp do całodobowych usług opiekuńczych. W większości przypadków rodzin nie stać na zatrudnienie specjalisty, a codzienne zadania spadają na najbliższe osoby. Niestety, system opierający się na obarczeniu opieką członków rodziny prowadzi do „znikania” z rynku pracy tysięcy aktywnych zawodowo pracowników rocznie. Tymczasem ośrodki zapewniające profesjonalną opiekę całodobową są dostępne tylko dla niewielu, ze względu na duże koszty i brak miejsc. Badania pokazują także, że seniorzy wolą pozostać we własnych domach. Dlatego wydaje się, że najlepszym rozwiązaniem byłoby zapewnienie jakościowej, przystępnej cenowo opieki w zaciszu domowym. Byłoby to możliwe na wzór rozwiązań zastosowanych w innych krajach, np. w Niemczech. Tam opieka nad osobami starszymi jest częściowo finansowana z ubezpieczenia. I tam wyjeżdżają opiekunowie, bo właśnie tam ich praca jest doceniana.
– Wszelkie statystyki pokazują, że nie uciekniemy od potrzeby rozwiązania problemu opieki nad osobami starszymi. Już kilka lat temu wiadome było, że brakuje ponad 20 tyś opiekunów, a sytuacja demograficzna pogarsza się z roku na rok. W Polsce nie ma rozwiązań, które wsparłyby rodziny osób starszych, które naprawdę potrzebują całodobowej pomocy. Oczywiście istnieje możliwość skorzystania z doraźnej pomocy „na godziny”, ale w wielu przypadkach to zwyczajnie za mało. Problemem nie jest tylko niedobór specjalistów na lokalnym rynku. Opiekunowie w Polsce są źle wynagradzani – pomimo swojej ciężkiej pracy, która obciąża ich zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Potrzebujemy kierunkowego kształcenia zapewnianego przez państwo i gwarancji legalnego zatrudnienia dla osób, które chcą pracować w zawodzie opiekuna osób starszych i niepełnosprawnych - dodaje Jakub Sarnowski, dyrektor firmy opiekuńczej Professional Care 24.
Bardzo ich potrzebujemy, ale nie wiemy jak ich zatrzymać
W naszym społeczeństwie utarło się wiele negatywnych skojarzeń związanych z zawodem opiekuna. Wielu z nich towarzyszy seniorom w ostatnich chwilach życia z troską i współczuciem. Niestety, w mediach częściej znajdziemy skandaliczne i jednostkowe przykłady nieodpowiedniego traktowania osób starszych niż pozytywne historie i merytoryczne tematy dotyczące opieki. Mało mówi się o problemie niskich płac, braku szacunku do zawodu, pracy na czarno czy o nielegalnych pośrednikach oferujących pracę za granicą. Brakuje też rzetelnej debaty nad tym jak zaradzić problemom związanym ze starzeniem się społeczeństwa i jak wspomóc profesjonalizację usług opieki domowej.
– Opiekunów osób starszych brakuje od lat i zapotrzebowanie będzie tylko rosło. Paradoksalnie, Polki znajdują się liczbowo w czołówce profesjonalistów w tym zawodzie w Europie. Niestety niewiele z nich decyduje się na pracę w kraju, gdyż tu króluje praca „na czarno”. Profesjonaliści nie są w stanie konkurować z osobami, za które nie są odprowadzane składki i których nie obowiązują żadne zewnętrzne normy. Z drugiej strony tego typu rozwiązanie, choć kuszące dla rodzin ze względów finansowych, nie gwarantuje im jakości i bezpieczeństwa. Dlatego nasze stowarzyszenie postuluje wprowadzenie w Polsce rejestru firm, które zapewniają swoim klientom odpowiednie standardy. Dzięki temu osoby, które chcą mieć pewność, że ich podopiecznym zajmie się specjalista, a nie ktoś przypadkowy, będą mogły sprawdzić dostawcę na odpowiedniej liście. Z kolei dla profesjonalnych firm i opiekunów otworzy się dzięki temu dostęp do pewnie z początku niewielkiego, ale stabilnego rynku bardziej świadomych odbiorców – komentuje dr Karolina Ziemianin, członkini zarządu PSOD.
Ogólnopolski Dzień Opiekuna Osoby Starszej stanowi doskonałą okazję do promocji tego zawodu. Choć rola ta jest wyjątkowo trudna i wymaga zarówno siły fizycznej, jak i psychicznej, to jest niezwykle istotna i potrzebna społeczeństwu. Odpowiednie przygotowanie, wsparcie ze strony społeczności oraz współpraca z profesjonalnymi pracodawcami mogą znacznie ułatwić pracę opiekunów i sprawić, że stanie się ona atrakcyjnym zawodem dla wielu osób.
Źródło: mat. prasowy
