– Podanie antybiotyku może mieć na celu albo zapobieganie zakażeniom miejsca operowanego czy zakażeniom odległym (profilaktyka antybiotykowa), albo leczenie istniejącego już zakażenia, którego punkt wyjścia znajduje się w obrębie jamy ustnej. Należy z całą mocą podkreślić, iż w profilaktyce zakażeń w stomatologii podstawowe znacznie ma właściwa higiena jamy ustnej i zachowanie odpowiednich zasad aseptyki i antyseptyki okołozabiegowej, natomiast w leczeniu zakażeń zębopochodnych – miejscowe leczenie przyczynowe. Stosowanie antybiotyków nie jest substytutem któregokolwiek z powyższych postępowań – podkreślają twórcy dokumentu.
Każdorazowo przed podjęciem decyzji o podaniu antybiotyku rozważyć bilans potencjalnych korzyści i ryzyka wynikających z jego zastosowania. W stomatologii korzyść dla pacjenta z podania leku w profilaktyce lub leczeniu zakażenia w większości przypadków nie jest większa od potencjalnych strat związanych z ryzykiem selekcji szczepów opornych i tym samym utratą wartościowych leków przez całe społeczeństwo.
– Ostatnie rekomendacje Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego podkreślają istotny problem nadużywania antybiotyków w stomatologii, który może prowadzić do wzrostu oporności bakterii – globalnego wyzwania w medycynie. W mojej praktyce dostrzegam, że odpowiedzialne stosowanie antybiotyków jest kluczowe – komentuje stomatolog, lek. Zbigniew Dziel.
Jak podkreśla, profilaktyka antybiotykowa, choć czasami niezbędna, powinna być stosowana tylko w uzasadnionych przypadkach. Badania pokazują, że podstawą profilaktyki zakażeń w stomatologii jest przede wszystkim właściwa higiena jamy ustnej oraz przestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki. Antybiotyki nie powinny być traktowane jako substytut tych działań.
– Z kolei w leczeniu zakażeń zębopochodnych, efektywność antybiotyków jest ograniczona, jeśli nie towarzyszy im leczenie przyczynowe. Istnieją dowody, że nadmierne stosowanie antybiotyków może prowadzić do selekcji szczepów opornych, co potwierdzają badania opublikowane w „Journal of Clinical Microbiology”. Niewłaściwe stosowanie antybiotyków w leczeniu zakażeń zębopochodnych może skutkować utratą skuteczności tych leków w przyszłości – dodaje lekarz.
Zbigniew Dziel podkreśla, że przed podjęciem decyzji o zastosowaniu antybiotyku, należy dokładnie rozważyć korzyści i ryzyka. Korzyści, w postaci zapobiegania poważnym powikłaniom, muszą być równoważone z ryzykiem rozwoju oporności, które może wpłynąć na efektywność leczenia infekcji w przyszłości.
– W trosce o pacjentów oraz efektywność leczenia, kluczowe jest wdrażanie strategii, które ograniczają nadużywanie antybiotyków i promują skuteczne metody prewencyjne oraz przyczynowe leczenie zakażeń – wskazuje stomatolog.
