Został Pan wyróżniony tytułem doktora honorowego Uniwersytetu Rzeszowskiego. Współpracuje pan z tą uczelnią na polu naukowym. Jakie są to projekty?
To wielki zaszczyt i przywilej zostać uhonorowanym tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu Rzeszowskiego. Zawsze byłem pod wielkim wrażeniem zaangażowania tej uczelni w rozwój naukowy i edukacyjny w dziedzinie medycyny, a w szczególności w obszarze chirurgii szczękowo-twarzowej.
Moja współpraca z Uniwersytetem Rzeszowskim jest oparta na długotrwałych, osobistych i zawodowych relacjach z kluczowymi członkami kadry naukowej. Bardzo cenię tę współpracę, która pozwoliła mi podzielić się doświadczeniem i wiedzą w dziedzinie medycyny, a zwłaszcza chirurgii szczękowo-twarzowej.
Zawsze podkreślałem znaczenie utrzymania najwyższych standardów w zakresie opieki nad pacjentem i edukacji medycznej, a także konieczność ciągłego dążenia do innowacji i doskonałości naukowej.
Mam nadzieję, że moja skromna rola jako doradcy i wspierającego pomogła w pewnym stopniu w dążeniu do osiągnięcia tych celów. Jestem niezmiernie wdzięczny za tę możliwość i zawsze będę gotów służyć radą i wsparciem, kiedy tylko zajdzie taka potrzeba.
Jest Pan członkiem Rady Doskonałości Naukowej. Czym zajmuje się ta Rada i jaki ma wpływ na rozwój medycyny?
Rada Doskonałości Naukowej (RDN) jest polskim organem państwowym powołanym w celu działania na rzecz rozwoju kadry naukowej. Ta instytucja została utworzona na mocy ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, a jej kadencja rozpoczęła się 1 czerwca 2019 roku.
Głównym zadaniem Rady Doskonałości Naukowej jest dbanie o najwyższe standardy jakości działalności naukowej wymagane do uzyskania stopni naukowych, stopni w zakresie sztuki i tytułu profesora. RDN zastąpiła Centralną Komisję do Spraw Stopni i Tytułów w styczniu 2021 roku.
W skład Rady wchodzi po trzech przedstawicieli z każdej dyscypliny naukowej, co oznacza, że jest to organ o wielodyscyplinarnym charakterze. Członkowie Rady są wybierani w demokratycznych wyborach, a ich kadencja trwa cztery lata.
Jeżeli chodzi o wpływ Rady na rozwój medycyny, to jest on znaczny. Przede wszystkim, Rada pełni kluczową rolę w utrzymaniu i podnoszeniu standardów jakości badań naukowych w dziedzinie medycyny.
Ponadto, członkowie RDN są aktywnie zaangażowani w proces recenzowania i oceniania wniosków o nadanie stopni naukowych i tytułów profesorskich, co ma bezpośredni wpływ na kształtowanie kadry naukowej w dziedzinie medycyny.
Rada Doskonałości Naukowej przyczynia się również do promowania i nagradzania doskonałości w badaniach naukowych, co stymuluje innowacje i postęp w dziedzinie medycyny.
Wreszcie, przez swoją działalność, RDN ma wpływ na kształtowanie polityki naukowej w Polsce, co obejmuje także sektor medycyny. Wszystko to ma na celu długoterminowe poprawianie jakości opieki zdrowotnej i zdrowia społeczeństwa.
Jak na przestrzeni ostatnich lat i dekad zmieniało się podejście do chirurgii twarzowo-szczękowej, ale i możliwości, jakimi dysponują lekarze?
Zmiany w podejściu do chirurgii twarzowo-szczękowej w ostatnich latach i dekadach są naprawdę znaczące. Rozwój technologii i nowych metod leczenia przyczynił się do dużych postępów w tej dziedzinie.
Jednym z najważniejszych postępów jest rozwój technologii obrazowania, takich jak tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny, które umożliwiają precyzyjne planowanie operacji. Wcześniej lekarze musieli polegać na mniej precyzyjnych metodach obrazowania, takich jak standardowe zdjęcia rentgenowskie.
Kolejnym kluczowym postępem jest rozwój technologii 3D, która pozwala na tworzenie dokładnych modeli anatomicznych pacjenta przed operacją. To pozwala chirurgom na dokładne zaplanowanie procedury i lepsze zrozumienie anatomii pacjenta.
Poza tym, pojawiły się nowe techniki operacyjne, takie jak endoskopowa chirurgia twarzowo-szczękowa. Te techniki minimalnie inwazyjne pozwalają na operacje z mniejszymi nacięciami, co skraca czas rekonwalescencji i zmniejsza ryzyko powikłań.
Wreszcie, w chirurgii twarzowo-szczękowej pojawiają się coraz bardziej zaawansowane materiały i techniki rekonstrukcyjne. To obejmuje użycie biokompatybilnych implantów, które mogą być modelowane na podstawie danych z obrazowania 3D, oraz zastosowanie technologii druku 3D do tworzenia sztucznych kości i innych struktur.
Oczywiście, są to tylko niektóre z kluczowych zmian, które miały miejsce w ostatnich latach. Chirurgia twarzowo-szczękowa, podobnie jak wiele innych dziedzin medycyny, jest obszarem szybkiego postępu naukowego i technologicznego.
Kiedy mówimy o stomatologii, często myślimy o niej jako o zupełnie osobnej dziedzinie medycyny. Pacjenci stomatologów często jednak zmagają się na przykład z wielochorobowością lub cierpią na hemofilię. Z jakimi wyzwaniami wiąże się leczenie tych osób?
Podejście do stomatologii wymaga holistycznego spojrzenia na zdrowie pacjenta, zwłaszcza gdy mamy do czynienia z wielochorobowością. Wielochorobowość, stan, w którym pacjent cierpi na dwie lub więcej chorób jednocześnie, stanowi wyzwanie dla stomatologów, gdyż stan zdrowia ogólnego pacjenta wpływa bezpośrednio na stan zdrowia jamy ustnej.
Przykładowo, cukrzyca, choroba przewlekła wpływająca na wiele milionów osób na całym świecie, zwiększa ryzyko chorób przyzębia, takich jak periodontitis. Problemy związane z kontrolą poziomu cukru we krwi mogą sprzyjać wzrostowi bakterii w jamie ustnej, prowadząc do stanów zapalnych i infekcji. Wysoki poziom cukru we krwi może także spowalniać proces gojenia, co jest szczególnie istotne podczas procedur stomatologicznych, takich jak ekstrakcja zęba czy leczenie kanałowe.
Z drugiej strony, pacjenci z chorobami serca, w tym z wadami serca, są bardziej narażeni na infekcje bakteryjne, które mogą pojawić się po zabiegach stomatologicznych. Te infekcje mogą prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak zapalenie wsierdzia, stan potencjalnie zagrażający życiu, w którym dochodzi do infekcji wewnętrznej wyściółki serca. W związku z tym pacjenci z chorobami serca wymagają ścisłej współpracy między lekarzem prowadzącym a stomatologiem, aby zapewnić bezpieczne leczenie.
Również pacjenci leczeni lekami antyresorpcyjnymi, takimi jak bifosfoniany, muszą zmierzyć się z wyzwaniami stomatologicznymi. Bifosfoniany, często stosowane w leczeniu osteoporozy i niektórych nowotworów, mogą prowadzić do poważnej komplikacji znanej jako martwica szczęk związana z bifosfonianami (BRONJ). Ten stan może prowadzić do trudności w jedzeniu i mówieniu, chronicznego bólu, a w skrajnych przypadkach do deformacji twarzy.
Dodatkowo, pacjenci przyjmujący leki przeciwzakrzepowe stawiają stomatologów przed wyzwaniami, związanymi z zarządzaniem ryzykiem krwawienia. Te leki, które są często przepisywane dla zapobiegania zawałom serca i udarom, mogą zwiększyć ryzyko krwawienia podczas zabiegów stomatologicznych. Stąd konieczność dokładnego planowania i koordynacji leczenia z lekarzem prowadzącym.
Wskazuje to na to, jak bardzo złożone i powiązane są aspekty ogólnego zdrowia i stomatologii. Stomatolodzy muszą być świadomi tych związków i być gotowi do pracy w ścisłej współpracy z innymi lekarzami, aby zapewnić swoim pacjentom najlepszą i najbezpieczniejszą opiekę. Jest to szczególnie ważne w kontekście rosnącej liczby pacjentów cierpiących na wielochorobowość, którzy wymagają zintegrowanego i skoordynowanego podejścia do opieki zdrowotnej.
Należy również pamiętać o tym, że zdrowie jamy ustnej jest nierozerwalnie związane ze zdrowiem ogólnym.
Na przykład, przewlekłe stany zapalne dziąseł, takie jak periodontitis, są powiązane z większym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Bakterie i toksyny pochodzące z zapalnych miejsc w jamie ustnej mogą dostać się do krwioobiegu, prowadząc do stanu zapalnego na poziomie systemowym, który jest uznany za czynnik ryzyka dla chorób serca.
Poza tym, infekcje w jamie ustnej mogą przyczyniać się do pogorszenia kontroli glikemii u osób z cukrzycą. Badania sugerują, że ciężkie zapalenie dziąseł może zwiększać insulinooporność, co utrudnia kontrolę poziomu cukru we krwi. Co więcej, cukrzyca jest czynnikiem ryzyka dla choroby przyzębia - tworzy się więc błędne koło, które może prowadzić do pogorszenia stanu zarówno jamy ustnej, jak i ogólnego zdrowia pacjenta.
Podobnie, zdrowie jamy ustnej ma istotny wpływ na stan odżywiania i odżywienia. Problemy z zębami lub dziąsłami mogą utrudniać żucie i połykanie, co z kolei może prowadzić do niedożywienia, szczególnie u starszych osób.
Podsumowując, zdrowie jamy ustnej jest ściśle powiązane z ogólnym stanem zdrowia. Regularne badania stomatologiczne, higiena jamy ustnej i właściwe leczenie wszelkich problemów stomatologicznych, to klucz do utrzymania nie tylko zdrowych zębów i dziąseł, ale także do poprawy ogólnego stanu zdrowia i jakości życia.
Szczególny model leczenia stomatologicznego dotyczy pacjentów onkologicznych. Jakie są zalecenia w kwestii ich leczenia?
Leczenie stomatologiczne pacjentów onkologicznych jest niezwykle ważne i wymaga specjalistycznego podejścia ze względu na ich podatność na infekcje, zmienioną zdolność do gojenia oraz skomplikowane interakcje między terapią onkologiczną a stanem zdrowia jamy ustnej.
Przede wszystkim, zaleca się przeprowadzenie kompleksowego badania stomatologicznego i oceny stanu zdrowia jamy ustnej przed rozpoczęciem leczenia onkologicznego. To pozwala na identyfikację i leczenie wszelkich istniejących problemów, takich jak próchnica, choroby przyzębia, czy niewłaściwie dopasowane protezy, które mogą stanowić potencjalne źródło infekcji lub powodować dodatkowy dyskomfort podczas terapii onkologicznej.
Również ważne jest zapewnienie pacjentom dokładnej edukacji dotyczącej higieny jamy ustnej. Regularne czyszczenie zębów i dziąseł, a także właściwe nawilżanie jamy ustnej, mogą pomóc w zapobieganiu owrzodzeniom, infekcjom i innym problemom stomatologicznym, które są często spotykane u pacjentów poddawanych chemioterapii lub radioterapii.
Dodatkowo, pacjenci onkologiczni, którzy są leczeni bifosfonianami lub innymi lekami hamującymi resorpcję kostną (np. w przypadku przerzutów nowotworowych do kości), muszą być uważnie monitorowani pod kątem objawów BRONJ (martwicy szczęk związanej z lekami hamującymi resorpcję kostną), poważnej komplikacji stomatologicznej, która może wystąpić u tych pacjentów.
Wreszcie, stomatolodzy muszą ściśle współpracować z onkologami i innymi członkami zespołu opieki zdrowotnej, aby zapewnić spójne i skoordynowane podejście do leczenia. Ta interdyscyplinarna współpraca jest kluczem do optymalizacji wyników leczenia i poprawy jakości życia pacjentów onkologicznych.
Dziękuję za rozmowę
