Szczepionka o nazwie SurVaxM wykazała prawie dwukrotne wydłużenie czasu przeżycia w badaniu z udziałem 63 pacjentów. Naukowcy mają teraz nadzieję potwierdzić wyniki w większym badaniu.
Jesienią 2020 r. u Johna Wishmana zdiagnozowano najbardziej śmiercionośną formę raka mózgu, glejaka wielopostaciowego. Dwa i pół roku później Wishman nadal podróżuje i cieszy się życiem - co jest rzadkością w przypadku tej postaci nowotworu, ponieważ średni czas przeżycia pacjentów z taką diagnozą wynosi zaledwie 12-18 miesięcy.
61-letni mężczyzna z Buffalo w stanie Nowy Jork to, że żyje przypisuje eksperymentalnej szczepionce o nazwie SurVaxM, która jest skierowana przeciwko białku występującemu w nowotworach o nazwie survivin.
Według Toma Halkina, rzecznika National Brain Tumor Society, grupy non-profit, w ubiegłym roku zdiagnozowano glejaka wielopostaciowego u ponad 14 000 osób w Stanach Zjednoczonych. Stanowi on prawie połowę wszystkich złośliwych guzów mózgu. Choroba jest wyniszczająca dla pacjentów i ich rodzin; wskaźnik pięcioletniego przeżycia wynosi 6,8 proc. Wishman otrzymał szczepionkę w ramach programu rozszerzonego dostępu, który umożliwia ciężko chorym pacjentom skorzystanie z eksperymentalnych leków. Jego córka, Lydia, jest pielęgniarką w Roswell Park Comprehensive Cancer Center, gdzie naukowcy badają właśnie ten lek.
We wczesnych badaniach klinicznych stwierdzono, że szczepionka wydłuża czas przeżycia osób, u których zdiagnozowano raka mózgu, średnio do 26 miesięcy. Teraz producent leku, nowojorska firma MimiVax, zapisuje pacjentów do większego badania, mając nadzieję na potwierdzenie wyników.
Nowe badanie obejmie ok. 270 pacjentów. Ma być realizowane w ponad 10 ośrodkach w USA i Chinach.
65-letnia Tracey Kassman zarejestrowała się w kwietniu 2022 r., trzy miesiące po zdiagnozowaniu u niej glejaka wielopostaciowego. W tym samym miesiącu otrzymała swój pierwszy zastrzyk.
Dlaczego glejak jest tak trudny do wyleczenia? Glejaki to agresywne nowotwory: rozwijają się szybko i mają tendencję do atakowania innych części mózgu i rdzenia kręgowego. Chirurgiczne usunięcie całego guza jest prawie niemożliwe.
"To jak macki ośmiornicy sięgające do innych części mózgu" - powiedział Honggang Cui, profesor nadzwyczajny inżynierii chemicznej i biomolekularnej w Johns Hopkins Whiting School of Engineering. Leczenie zazwyczaj obejmuje operację, chemioterapię i radioterapię. Jeśli jednak nie zostanie wyeliminowana każda komórka nowotworowa, guz często nawraca.
SurVaxM działa poprzez „uczenie” układu odpornościowego do namierzania i atakowania komórek nowotworowych, więc jeśli powrócą, organizm może je wyeliminować, zapobiegając rozwojowi nowego guza- powiedział Michael Ciesielski, dyrektor generalny producenta leku. Uczestnicy badania najpierw przejdą operację usunięcia jak największej części guza, a następnie radioterapię i chemioterapię lekiem o nazwie temozolomid- wyjaśnił dr Robert Fenstermaker, przewodniczący oddziału neurochirurgii w Roswell Park Comprehensive Cancer Center i współtwórca SurVaxM.
Zwykle występuje około miesięczna przerwa, podczas której promieniowanie nadal działa, i właśnie w tej fazie najlepiej jest rozpocząć szczepienie. Szczepionka - podawana w ramię podobnie jak szczepionka przeciw grypie lub Covid - składa się z czterech dawek rozłożonych na dwa miesiące, po których co dwa miesiące podawana jest dawka przypominająca. Uczestnicy badania za każdym razem otrzymają prawdziwą szczepionkę lub placebo. Będą również poddawani skanowaniu mózgu co dwa miesiące w celu monitorowania oznak progresji.
SurVaxM to nie pierwsza próba stworzenia szczepionki opóźniającej nawrót glejaka. Według Ciesielskiego, inne szczepionki przeciwnowotworowe były ukierunkowane na survivin, ale jak dotąd żadna z nich nie osiągnęła średniego lub późnego etapu badań klinicznych.
Dr Alyx Porter, neuro-onkolog z Mayo Clinic w Phoenix, powiedziała, że podejście to różni się od tego, czego próbowano w przeszłości.Terapie celowane, takie jak na przykład inhibitory punktów kontrolnych, zyskały na popularności w ostatnich latach, poprawiając przeżywalność u osób z rakiem, w tym z rakiem piersi lub płuc. Leki te są jednak znacznie mniej skuteczne w przypadku guzów mózgu, ponieważ nie mogą przekroczyć bariery krew-mózg. Porter powiedziała, że istnieje przekonanie, że przeciwciała generowane przez szczepionkę będą w stanie dotrzeć do mózgu.
Firma spodziewa się najwcześniejszych wyników badania fazy 2b dopiero w połowie 2024 r., a badanie prawdopodobnie nie zostanie zakończone przez kolejne 18 do 24 miesięcy. Jeśli się powiedzie, firma będzie musiała przeprowadzić większe badanie kliniczne fazy 3.
Wysoka śmiertelność w przypadku glejaka wielopostaciowego "uzasadnia nacisk ludzi na poszukiwanie nowych metod leczenia i pozwala nam naprawdę zmaksymalizować korzyści płynące z immunoterapii" - powiedziała Porter, która nie jest zaangażowana w badanie SurVaxM.
Ciesielski powiedział, że firma chce również wykorzystać szczepionkę w leczeniu innych form raka, w tym szpiczaka mnogiego i guzów neuroendokrynnych, rzadkiej formy raka, która może rozwinąć się wszędzie tam, gdzie występują komórki neuroendokrynne, które znajdują się w różnych narządach, w tym w płucach, trzustce i przewodzie pokarmowym.
Źródło: NBC News
