Małpia ospa w Europie pojawiała się już wcześniej, jednak głównie u osób z historią podróży do krajów endemicznych. Obecnie mamy po raz pierwszy do czynienia z sytuacją, gdy łańcuchy transmisji są obserwowane na naszym kontynencie bez znanych powiązań epidemiologicznych z Afryką Zachodnią i Środkową.
Pierwszy przypadek został zgłoszony przez brytyjską Agencję Bezpieczeństwa Zdrowia (UKHSA) 7 maja br. i uważa się, że został „zaimportowany” z Afryki. 14 maja na Wyspach zidentyfikowano dwa kolejne przypadki – zachorowały dwie osoby mieszkające w jednym gospodarstwie domowym, ale żadna z nich w ostatnim czasie nie podróżowała i nie miała kontaktu z chorym znanym od 7 maja.
Kolejne cztery przypadki zachorowania UKHSA potwierdziła 16 maja i były to również osoby bez niedawnej historii podróży do obszarów endemicznych i bez kontaktów z innymi brytyjskimi zakażonymi. Wszyscy pacjenci z 16 maja to mężczyźni identyfikujących się jako uprawiający seks z mężczyznami (MSM).
18 maja pięć potwierdzonych przypadków małpiej ospy i ponad 20 przypadków podejrzenia tej choroby zgłosiła Portugalia. Wszystkie u młodych mężczyzn. Równocześnie kolejne podejrzenia zachorowania zgłaszała Hiszpania (do dziś 23 podejrzane przypadki). W Madrycie ogłoszono alert sanitarny.
Oprócz Wielkiej Brytanii (łącznie 9 przypadków), Portugalii i Hiszpanii, małpia ospa pojawiła się w Kanadzie, USA, we Włoszech, Szwecji, Belgii, Francji, a także w Niemczech i Australii.
Człowiek może zarazić się małpią ospą poprzez kontakt z zakażonym zwierzęciem lub człowiekiem. Przenoszenie choroby pomiędzy ludźmi odbywa się głównie drogą kropelkową (poprzez duże kropelki). Ponieważ takie kropelki nie mogą podróżować daleko, potrzebny jest przedłużony kontakt twarzą w twarz (rozmowa lub kaszel czy kichanie). Wirus może również przedostać się do organizmu przez płyny ustrojowe czy wysięk ze zmian skórnych.
Do objawów małpiej ospy należą: gorączka, ból głowy, bóle mięśni, pleców, obrzęk węzłów chłonnych, dreszcze i znaczne osłabienie. Zazwyczaj rozwija się też wysypka. Często zaczyna się ona od twarzy, a następnie rozprzestrzenia się na inne części ciała, w tym na narządy płciowe.
Warto zauważyć, że ostatnio wykryte przypadki ospy małpiej u mężczyzn uprawiających seks z mężczyznami (MSM) wykazały przewagę zmian w okolicy narządów płciowych oraz w jamie ustnej.
Wysypka przechodzi różne etapy i może wyglądać jak ospa wietrzna lub kiła, zanim ostatecznie utworzy strup, który później odpada. Różnica w wyglądzie w porównaniu z ospą wietrzną lub kiłą polega na jednolitej ewolucji zmian. Kolejne etapy zmian skórnych to:
- małe, płaskie plamki,
- małe grudki z przezroczystym płynem i ropą,
- pęcherzyki,
- krosty,
- strupy.
Okres inkubacji wynosi zwykle od 6 do 16 dni, ale może wynosić do 21. Kiedy strup odpadnie, osoba nie jest już zakaźna. Choroba trwa od 2 do 4 tygodni.
Uważa się, że wirus małpiej ospy ma umiarkowaną zdolność przenoszenia się wśród ludzi. Wysokie ryzyko zakażenia w przypadku MSM wynika najprawdopodobniej z intymnego kontaktu podczas stosunku z zakaźnymi zmianami skórnymi. Prawdopodobieństwo przeniesienia między osobami bez bliskiego kontaktu jest niskie.
U większości chorych choroba przebiega stosunkowo łagodnie i ustępuje samoistnie. Śmiertelność wynosi poniżej 1% (odmiana zachodnioafrykańska, a to ją zidentyfikowana w Europie). Inne odmiany (np. kongijska) charakteryzują się wyższą śmiertelnością wśród chorych.
Źródła: ECDC / OutbreakNews / MedOnet
