Z danych raportu wynika, że około 4 na 5 osób z nadciśnieniem tętniczym nie jest odpowiednio leczonych i gdyby kraje podjęły odpowiednie w tym kierunku działania, w latach 2023-2050 można by uniknąć 76 milionów zgonów.
Nadciśnienie tętnicze dotyka 1 na 3 osoby dorosłe na całym świecie. Ta powszechna, śmiertelna choroba prowadzi do udaru mózgu, zawału serca, niewydolności serca, uszkodzenia nerek i wielu innych problemów zdrowotnych. Liczba osób żyjących z nadciśnieniem tętniczym (ciśnienie krwi 140/90 mmHg lub wyższe lub przyjmujących leki na nadciśnienie) podwoiła się w latach 1990-2019 z 650 milionów do 1,3 miliarda. Prawie połowa osób z nadciśnieniem tętniczym na świecie nie jest obecnie świadoma swojej choroby. Ponad trzy czwarte dorosłych z nadciśnieniem żyje w krajach o niskim i średnim dochodzie.
Wiek i uwarunkowania genetyczne mogą zwiększać ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego, ale modyfikowalne czynniki ryzyka, takie jak dieta bogata w sól, brak aktywności fizycznej i picie zbyt dużej ilości alkoholu, również mogą się do tego przyczynić. Zmiany stylu życia, takie jak zdrowsza dieta, rzucenie palenia i zwiększenie aktywności fizycznej pomagają obniżyć ciśnienie krwi. W wielu jednak przypadkach sama zmiana stylu życia nie wystarczy. Niektóre osoby mogą potrzebować leków, które będą skutecznie kontrolować nadciśnienie i zapobiegać związanym z nim powikłaniom.
Zapobieganie, wczesne wykrywanie i skuteczne leczenie nadciśnienia tętniczego to jedne z najbardziej opłacalnych interwencji w opiece zdrowotnej i powinny być traktowane priorytetowo jako część krajowego pakietu świadczeń zdrowotnych oferowanych na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej. Korzyści ekonomiczne wynikające z ulepszonych programów leczenia nadciśnienia tętniczego przewyższają koszty o około 18 do 1. "Nadciśnienie tętnicze można skutecznie kontrolować za pomocą prostych, tanich schematów leczenia, a jednak tylko około jedna na pięć osób z nadciśnieniem tętniczym je monitoruje."- powiedział dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, dyrektor generalny WHO. "Programy kontroli nadciśnienia są niewykorzystywane i są znacznie niedofinansowane. Wzmocnienie kontroli nadciśnienia tętniczego musi być częścią planu każdego kraju w kierunku powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, opartego na dobrze funkcjonujących systemach opieki zdrowotnej, zbudowanych na fundamencie podstawowej opieki zdrowotnej".
Raport WHO został opublikowany podczas 78. sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych, która dotyczyła postępów w realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju, w tym m.in. celów zdrowotnych w zakresie gotowości i reagowania na pandemię. Lepsze zapobieganie i kontrola nadciśnienia tętniczego będą miały zasadnicze znaczenie dla postępów w realizacji wszystkich tych celów. Zwiększenie liczby pacjentów skutecznie leczonych na nadciśnienie tętnicze do poziomu obserwowanego w krajach o wysokich wynikach mogłoby zapobiec 76 milionom zgonów, 120 milionom udarów, 79 milionom zawałów serca i 17 milionom przypadków niewydolności serca do 2050 roku. "Większości zawałów serca i udarów mózgu na świecie można dziś zapobiec dzięki niedrogim, bezpiecznym i dostępnym lekom oraz innym interwencjom, takim jak ograniczenie spożycia sodu" - powiedział Michael R. Bloomberg, globalny ambasador WHO ds. chorób niezakaźnych i urazów. "Leczenie nadciśnienia tętniczego poprzez podstawową opiekę zdrowotną uratuje życie, jednocześnie oszczędzając miliardy dolarów rocznie". Nadciśnienie tętnicze można łatwo leczyć za pomocą bezpiecznych, powszechnie dostępnych i tanich leków generycznych w ramach programów takich jak HEARTS. Pakiet techniczny WHO HEARTS dotyczący zarządzania chorobami układu krążenia w podstawowej opiece zdrowotnej oraz wytyczne dotyczące farmakologicznego leczenia nadciśnienia tętniczego u dorosłych zapewniają sprawdzone i praktyczne kroki w celu zapewnienia skutecznej opieki nad nadciśnieniem tętniczym w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej.
Skuteczne leczenie nadciśnienia tętniczego można osiągnąć w krajach o wszystkich poziomach dochodów. Ponad 40 krajów o niskim i średnim dochodzie, w tym Bangladesz, Kuba, Indie i Sri Lanka, wzmocniło opiekę nad nadciśnieniem tętniczym dzięki pakietowi HEARTS, włączając do programów leczenia ponad 17 milionów osób. A jakie wnioski płynął z tych informacji dla Polski? "Aby osiągnąć 50% wskaźnik kontroli, dodatkowe 2,1 miliona osób z nadciśnieniem tętniczym musiałoby otrzymać skuteczne leczenie w Polsce. Ponadto inwestycje w skuteczne środki zapobiegawcze - zmniejszenie spożycia soli, rzucenie palenia tytoniu, zwiększenie aktywności fizycznej i przeciwdziałanie zanieczyszczeniu powietrza - mają kluczowe znaczenie dla poprawy przebiegu choroby"- komentuje dane nowa Przedstawicielka WHO w Polsce, dr Nino Berdzuli.
Kraje takie jak Kanada i Korea Południowa wdrożyły kompleksowe programy leczenia nadciśnienia tętniczego i oba przekroczyły próg 50% kontroli ciśnienia krwi u osób dorosłych z nadciśnieniem tętniczym. Trwałe, systematyczne krajowe programy kontroli nadciśnienia tętniczego mogą odnieść sukces - a wysoki poziom kontroli ciśnienia krwi przekłada się na mniejszą liczbę udarów i zawałów serca oraz dłuższe i zdrowsze życie. Raport podkreśla znaczenie wdrożenia zalecanej przez WHO skutecznej opieki nad nadciśnieniem tętniczym w celu ratowania życia, która obejmuje następujące pięć elementów:
- Protokół: praktyczne protokoły leczenia dostosowane do dawek i leków, zawierające konkretne kroki postępowania w przypadku niekontrolowanego ciśnienia krwi, mogą usprawnić opiekę i poprawić przestrzeganie zaleceń.
- Zaopatrzenie w leki i sprzęt: regularny, nieprzerwany dostęp do niedrogich leków jest niezbędny do skutecznego leczenia nadciśnienia tętniczego; obecnie ceny podstawowych leków przeciwnadciśnieniowych różnią się ponad dziesięciokrotnie w zależności od kraju. –
- Opieka zespołowa: wyniki pacjentów poprawiają się, gdy zespół współpracuje w celu dostosowania i zintensyfikowania schematów leczenia ciśnienia krwi zgodnie z zaleceniami lekarza i protokołami.
- Usługi skoncentrowane na pacjencie: zmniejszenie barier w dostępie do opieki poprzez zapewnienie łatwych do przyjmowania leków, bezpłatnych leków i wizyt kontrolnych w pobliżu domu oraz zapewnienie łatwego dostępu do monitorowania ciśnienia krwi.
- Systemy informacyjne: zorientowane na użytkownika, proste systemy informacyjne ułatwiają szybkie rejestrowanie podstawowych danych na poziomie pacjenta, zmniejszają obciążenie pracowników służby zdrowia związane z wprowadzaniem danych i wspierają szybkie zwiększanie skali przy jednoczesnym utrzymaniu lub poprawie jakości opieki. "Co godzinę ponad 1000 osób umiera z powodu udarów i zawałów serca. Większość z tych zgonów jest spowodowana wysokim ciśnieniem krwi, a większości z nich można było zapobiec" - powiedział dr Tom Frieden, prezes i dyrektor generalny Resolve to Save Lives. "Dobra opieka nadciśnieniowa jest przystępna cenowo, w zasięgu ręki i wzmacnia podstawową opiekę zdrowotną. Wyzwaniem jest teraz przejście od "w zasięgu" do "osiągnięte". Będzie to wymagało zaangażowania rządów na całym świecie".
Źródło: Informacja prasowa WHO
