W tym roku po raz 21. obchodzimy Światowy Dzień POChP. Co się zmieniło w tym czasie?
Przede wszystkim patrzymy na POChP jak na chorobę, która jest co prawda przewlekłą i ma tendencję do postępowania, ale wiemy, że możemy jej zapobiegać oraz skutecznie leczyć. Te dwa ostatnie stwierdzenia są niezmiernie ważne, ponieważ zmieniły rewolucyjnie podejście do diagnostyki i leczenia. W tej chwili podstawowy nacisk kładziony jest na to, aby wcześnie rozpoznawać chorobę, również dzięki temu, że chorzy i społeczeństwo są bardziej świadome zagrożenia, jakim jest przewlekła obturacyjna choroba płuc. Leczymy obecnie chorego tak, aby przede wszystkim zapobiegać postępowi choroby i zaostrzeniu, oraz by dostosować leczenie do objawów. Nie przywiązujemy już aż tak silnej wagi do parametrów spirometrycznych, czyli stopnia zwężenia oskrzeli, ale kierujemy się tym, jak chory odczuwa chorobę i na ile ona wpływa na jego ogólny stan.
Czy problem POChP narasta? Jakie są statystyki?
Problem POChP narasta w tym sensie, że nadal populacja chorych jest milionowa. W Polsce mówimy o dwóch milionach potencjalnych pacjentów. Nadal rozpoznajemy chorobę bardzo późno. A jeśli rozpoznajemy ją późno, to też możliwość skutecznej interwencji jest ograniczona. Problem narasta, ponieważ nadal duży odsetek Polek i Polaków pali papierosy. Młodzi Polacy posługują się również nowymi systemami palenia. No i problem narasta dlatego, że niestety system opieki zdrowotnej w Polsce nie powala nam w dobry sposób zorganizować diagnostyki i leczenia. Dodam, że niestety świadomość społeczna tego, jakim zagrożeniem jest przewlekła obturacyjna choroba płuc pozostaje w Polsce nadal niska. W związku z tym jest wiele do zrobienia w tym zakresie. I staramy się wspólnie z lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej poprawić czas rozpoznawania oraz jakość wykonywanych badań diagnostycznych. Bez współpracy z lekarzami POZ nie ma możliwości poprawy stanu opieki nad chorymi na POChP, zwiększenia odsetka chorych diagnozowanych i diagnozowanych wcześnie.
Dobre leczenie to indywidualizacja terapii. Na czym ono polega w POChP?
Faktycznie, dobre leczenie to indywidualizacja terapii. W tej chwili w POChP dostosowujemy leczenie do aktualnego stanu zdrowia pacjenta, czyli do istniejących objawów i częstości zaostrzeń choroby. Zmieniamy to leczenie w zależności od tego, jak zmienia się chory i jego choroba. Co więcej, bardzo duży nacisk kładziemy również na leczenie profilaktyczne. Świadomie użyłam tu słowa leczenie profilaktyczne, ponieważ mam tu na myśli szczepienia ochronne, które są niezwykle ważnym elementem prawidłowej opieki nad chorym na POChP, ale również leczenie niefarmakologiczne tzn. zdrowy tryb życia: ruch fizyczny dostosowany do możliwości chorego, prawidłowa dieta, normalizacja wagi ciała, dbałość o dobrostan psychiczny. Pamiętajmy, że przewlekła obturacyjna choroba płuc to co prawda choroba układu oddechowego, ale to jest niestety również choroba ogólnoustrojowa, która wpływa nie tylko na tkanki i narządy, ale również na jakość i dobrostan psychiczny chorego. Zaburzenia psychiczne, depresja, zaburzenia emocjonalne to problem, z którym chorzy na POChP mierzą się bardzo często.
Jak powinna wyglądać modelowa ścieżka pacjenta z POChP?
Modelowa ścieżka pacjenta to jest życzenie nas lekarzy zajmujących się pacjentami z obturacyjną chorobą płuc. Chory, u którego pojawia się przewlekły kaszel (niezależnie czy suchy, czy mokry), duszność, gorsza tolerancja wysiłku, osoba, która zauważa, że męczy się szybciej niż dwa lata temu czy rok temu, męczy się bardziej niż rówieśnicy, powinien jak najszybciej zgłosić się do lekarza i zostać poddany badaniu lekarskiemu, które obejmuje spirometrię. Kiedy rozpoznajemy już POChP, powinno zostać podjęte odpowiednie leczenie. To jest w skrócie prawidłowa ścieżka. Tak naprawdę sprowadza się ona do świadomości chorego, że kaszel oraz duszność to niebezpieczne objawy i w takiej sytuacji należy szybko wykonać spirometrię i podjąć leczenie.
