Z końcem stycznia w zimowej stolicy Tatr odbyła się V Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Szkoleniowa Sekcji Ginekologii Dziecięcej i Dziewczęcej Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego połączona z Zimową Szkołą Ginekologii Dziecięcej i Dziewczęcej. To kontynuacja cyklicznych warsztatów szkoleniowych adresowanych do specjalistów ginekologów-położników oraz pediatrów organizowanych przez Sekcję Ginekologii Dziecięcej i Dziewczęcej Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego pod przewodnictwem prof. Violetty Skrzypulec-Plinta, Katedrę Zdrowia Kobiety Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach oraz Medical Project sp. z o.o.
Tematyka teogorocznej edycji konferencji obejmowała interdyscyplinarne zagadnienia z zakresu ginekologii wieku rozwojowego, w tym m.in. zaburzenia odżywiania i ich wpływ na oś podwzgórzowo-przysadkową, zespół metaboliczny, schorzenia dermatologiczne u dziewcząt, kontrowersje w antykoncepcji młodocianych, zachowanie płodności po zabiegach chirurgicznych i leczeniu onkologicznym, endometriozę u dziewcząt oraz postępowanie z dziewczynką niepełnosprawną. Po raz pierwszy uczestnicy konferencji mogli wziąć udział w interaktywnej sesji „Szkoła Mistrzów – przypadki kliniczne”, w czasie której eksperci prezentowali najciekawsze przypadki kliniczne z zakresu ginekologii dziecięcej i dziewczęcej oraz wspólnie z audytorium podejmowali dyskusje w celu ujednolicenia standardów postępowania w wybranych jednostkach chorobowych.
W 2008 roku stwierdzono prawie 5 tysięcy ciąż u małoletnich, dane za rok 2010 pokazują spadek tej liczby jedynie o 500 młodych kobiet. Zdaniem specjalistów pomimo obserwowanego spadku liczby najmłodszych matek do 15. roku życia włącznie – z 407 w 2008 roku do 350 w 2011 roku – obecna sytuacja nadal nie jest satysfakcjonująca. Co więcej, powyższe statystyki mogą zaniżać obserwowane trendy, ponieważ opierają się na liczbie żywo urodzonych dzieci, nie zaś na ilości ciąż czy porodów martwych. Wśród przyczyn wczesnego macierzyństwa wymienia się m.in. czynniki społeczno-ekonomiczne (złe warunki socjalno-bytowe, niepełna struktura rodziny – szczególnie brak ojca, nadmierny reżim wychowawczy lub brak nadzoru rodzicielskiego, pobyt w domach dziecka), uzależnienia (alkohol, narkotyki), przestępstwa (gwałt, kazirodztwo), czynniki religijne oraz kulturowe. Istotną rolę odgrywają również nieprawidłowości w kontaktach emocjonalnych z rodzicami oraz przeżywany kryzys w rodzinie. Aby zapobiegać niechcianym ciążom u małoletnich niezbędna jest wysokiej jakości edukacja seksualna młodzieży szkolnej obejmująca m.in. współczesne metody antykoncepcji.
Pomimo wprowadzania nowoczesnej farmakoterapii i coraz skuteczniejszych metod leczenia nowotwory jajnika to nadal jeden z najczęściej występujących nowotworów złośliwych u kobiet i od lat nieprzemijający temat dyskusji w środowisku ginekologów. Współczesne możliwości wyleczenia z tej choroby są nadal dalece niezadowalające – szanse na 5-letnie przeżycie od momentu rozpoznania choroby ma jedynie co trzecia chorująca kobieta. Podobnie pesymistyczne statystyki odnotowuje również większość państw europejskich. - Rak jajnika to nadal bardzo poważne rozpoznanie o nieznanej do końca etiologii. Często przekształca się w raka otrzewnej, w którym nawet radykalne leczenie wydłuża życie pacjentki jedynie o ok. 3 miesiące – zauważa prof. Marek Spaczyński z Kliniki Onkologii Ginekologicznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Ryzyko zachorowania na raka jajnika zwiększa otyłość, uwarunkowania genetyczne (tj. mutacja BRCA1 i BRCA2, zespół Lynch, rodzinne występowanie niepolipowatego raka okrężnicy) oraz czynniki hormonalne.
Dzięki powszechnej dostępności metod laparaskopowych m.in. u młodych dziewcząt rozpoznaje się coraz więcej przypadków endometriozy – schorzenia ginekologicznego, w którym stwierdza się obecność błony śluzowej macicy wraz ze zrębem poza pierwotnym miejscem lokalizacji czyli jamą macicy. To powszechnie występująca choroba u kobiet w wieku rozrodczym, której częstość występowania wynosi 10–15%, a wśród kobiet cierpiących z powodu niepłodności wzrasta nawet do 50%. Warto podkreślić, że u 66% kobiet z endometriozą pierwsze objawy choroby pojawiają się jeszcze przed 20. rokiem życia. Niemniej jednak obecnie dostępne dowody naukowe wydają się przemawiać przeciwko tezie o występowaniu endometriozy jedynie u kobiet w wieku rozrodczym. W niektórych badaniach można znaleźć opisy stwierdzanej endometriozy zarówno przed menarche, jak i u kobiet po menopauzie, zaś statystyczne ryzyko jej wystąpienia u dziewcząt powyżej 15. roku życia szacuje się na 11,5%.
Wszelkie odchylenia od prawidłowego przebiegu cyklu miesiączkowego po wykluczeniu przyczyn anatomicznych, organicznych, układowych i jatrogennych zalicza się do tzw. krwawień czynnościowych. Znaczący wzrost świadomości pacjentek, a także postęp nauk i technologii medycznych to główne przyczyny, dla których zagadnienie to staje się dziś powszechnym wyzwaniem dla lekarzy specjalistów. Na trudności terapeutyczne dodatkowo wpływa fakt, iż w przypadku uciążliwych, nawracających krwawień czynnościowych - w znacznym stopniu przekładających się na pogorszenie jakości życia kobiety - wymagana jest indywidualizacja podejścia lekarskiego, opracowanie przemyślanej strategii leczenia oraz zlecanych badań diagnostycznych. Jak podkreślają eksperci w procesie diagnostyczno-leczniczym tego rodzaju krwawień liczy się możliwość bezpośredniego uczestnictwa pacjentki w podejmowaniu decyzji lekarskich.
