Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu szacuje, że problem niedożywienia pacjentów leczonych w polskich szpitalach dotyka ok. 30 proc. chorych. Co więcej, 80 proc. kuracjuszy nie otrzymuje wskazanego im leczenia żywieniowego.
Problematyka niedożywienia pacjentów to istotny problem, który rozwija się podczas leczenia w szpitalu. Chcąc zaradzić tej sytuacji powstał specjalny program Szpital Dobrej Praktyki Żywienia Klinicznego - Leczenie przez żywienie.
Czym jest leczenie przez żywienie?
Leczenie żywieniowe inaczej zwane klinicznym to głównie postępowanie lekarskie, obejmujące ocenę stanu odżywiania, zapotrzebowania na dane substancje odżywcze – co jest równoznaczne z podaniem pacjentowi zalecanych dawek białka, energii, elektrolitów czy witamin. Żywienie może następować za sprawą zwykłych produktów odżywczych, płynnych doustnych diet bądź sztucznego odżywiania pacjenta. Istotny jest jednak stały monitoring chorego oraz obranie takiego kierunku żywienia, który będzie dla niego najbardziej optymalny. Prawidłowo przeprowadzona procedura leczenia żywieniowego eliminuje szereg powikłań. Co więcej, skraca czas leczenia i poprawia przeżywalność chorych.
Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu określiło w 2014 roku pewne standardy w żywieniu dojelitowym oraz pozajelitowym. Są to:
1. Dieta doustna, modyfikacja dla poprawy podaży składników,
2. Doustne suplementy pokarmowe, diety przemysłowe pitne,
3. Żywienie dojelitowe, przez dostęp sztuczny,
4. Żywienie pozajelitowe, dożylne,
5. Żywienie łączone, do + poza jelitowe.
Warto podkreślić, że w kraju pełną refundacją objęte jest zarówno żywienie dojelitowe ( zgłębnik, stomia), jak i pozajelitowe (ż. obwodowa, ż. centralna). Niestety w rzeczywistości, wiele szpitali uznaje ten rodzaj żywieniowej terapii za problematyczny. Wynika to przede wszystkim, z nie zastosowania zalecanej podaży dojelitowej i pozajelitowej bądź niepoprawnie dobranej diety skutkującej niedoborami makro oraz mikroelementów. W dużej mierze brakuje odpowiednio przeszkolonego specjalisty, który odpowiadałby za skomplikowany proces żywieniowy pacjenta. Zatrważa fakt, że pomimo wyraźnych wskazań do stosowania u pacjentów żywienia dojelitowego czy pozajelitowego, nadal wiele placówek tego nie robi, co godzi w życie oraz zdrowie pacjentów.
- Efektywna terapia żywieniowa w leczeniu pooperacyjnym pacjenta pozwala na ograniczenie powikłań, co przekłada się na koszty leczenia i czas pobytu w szpitalu. Niestety nadal powszechne jest niedożywienie szpitalne. Wielokierunkowe konsekwencje niedożywienia przekładają się nie tylko na efekty leczenia, ale także stan zdrowotny po zakończeniu terapii – mówi prof. dr hab. n. med. Stanisław Kłęk, prezes Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu.
Poprawić sytuację mogą specjalistyczne szkolenia z obszaru rozpoznawania niedożywienia w różnych stanach chorobowych, a także utworzenie wytycznych stanowisk odnośnie oceny stanu odżywienia. Niezbędne są powszechne procedury dotyczące żywienia dojelitowego oraz pozajelitowego, ich zastosowania, monitoringu czy nadzoru.
- Wprowadzenie działań mających na celu poprawę efektywności terapii żywieniowych stosowanych w szpitalach jest niezbędnym elementem niosącym za sobą pozytywne konsekwencje zarówno dla pacjenta, jak i samej placówki – tłumaczy prof. Stanisław Kłęk.
W rzeczywistości, w wielu miejscach w Polsce brakuje sprecyzowanych działań w zakresie żywienia klinicznego. Pomimo to, znajdują się jednak miejsca, gdzie dbałość o najwyższe standardy w odżywianiu pacjentów jest priorytetem.
Nadzieja w dedykowanym programie
Program Szpital Dobrej Praktyki Żywienia Klinicznego - Leczenie przez żywienie ma na celu popularyzacje dobrych praktyk żywienia klinicznego w polskich szpitalach. Każdemu pacjentowi przysługuje prawo do oceny stanu odżywienia, a także otrzymania prawidłowego leczenia żywieniowego, zwiększającego szansę w walce z chorobą. Na korzyść programu przemawia szereg argumentów. Przede wszystkim to, że kliniczne żywienie jest refundowane, a prawidłowy raport przyniesie szpitalom większe środki z Narodowego Funduszu Zdrowia. Upowszechnianie polskich oraz europejskich standardów w żywieniu klinicznym podnosi poziom ogólnego leczenia w Polsce. Z kolei, wzrost liczby punktów akredytacyjnych daje możliwość wykonania skomplikowanych procedur medycznych, co wpływa na wzrost kontraktowania z NFZ. Co istotne, szpital biorący udział w programie Leczenie przez żywienie szanuje prawa pacjenta, a tym samym zyskuje wizerunek przyjaznej placówki medycznej, w której pacjent może zawsze liczyć na wsparcie.
Szpital Dobrej Praktyki Żywienia Klinicznego - Leczenie przez żywienie ma również za zadanie wyróżnić placówki szpitalne, które przestrzegają najwyższych norm i standardów w leczeniu żywieniowym. Ponadto, są dowodem na to, że taki rodzaj wsparcia może być zapewniony pacjentowi w każdym stanie chorobowym. Szpitale mogą zgłaszać swoje kandydatury do 29 lutego 2020 przez stronę www.leczenieprzezzywienie.org
- Mam nadzieję, że nasz program przyczyni się do upowszechnienia dobrych praktyk w zakresie żywienia klinicznego, na czym skorzystają zarówno szpitale, jak i pacjenci – podsumowuje prezes Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu.
