W dyskusji nt. szczepień aspekt edukacyjny jest niezwykle istotny. Moderator panelu Aleksandra Stanisławska, współprowadząca blog Crazy Nauka oraz współautorka książki „Fakt, nie mit” zwróciła uwagę, iż należy wskazać wzorce oraz czynniki, poprzez które mity się tak dobrze rozprzestrzeniają i są popularne, mimo wielokrotnego ich weryfikowania.
Zdaniem prof. Krystyny Bieńkowskiej-Szewczyk mit jest elementem religii, stąd niektóre formy ruchów antyszczepionkowych przybrało trochę formę religii, opartej nie na faktach ale na wierze. W tym miejscu należy rozgraniczyć osoby, którzy wierzą w szkodliwość szczepionek w ogóle oraz osoby, mające obawy przed szczepionkami, z uwagi na fakt, że zostały wyprodukowane w nadzwyczajnie szybkim tempie. Jeśli chodzi o szczepionki, które mogą zawierać metale ciężkie, elementy rtęci czy aluminium, to w nowoczesnych szczepionkach takich składników nie ma. To można sprawdzić w laboratorium, ponieważ są technologie pozwalające bardzo dokładnie zweryfikować, co jest w preparacie szczepionkowym – dodała profesor.
Pani Profesor odniosła się również do teorii martwych płodów. Były to tkanki pobrane przy okazji poronienia, aborcji, tam gdzie płód był skazany na śmierć, albo już nie żył. Gdybyśmy nie mieli komórek, pochodzących z bardzo różnych źródeł, najczęściej pochodzą one z tkanki nowotworowej, pierwsza komórka nowotworowa była pobrana z raka szyki macicy czarnoskórej Amerykanki w latach 50. XX w., to nie mielibyśmy przeciwciał monoklonalnych.
Mówiąc o szczepieniach, istotną kwestią jest zaufanie do nowych technologii medycznych oraz tym samym szczepień. Zdaniem profesora Pawła Łukowa istnieje u nas zjawisko, które możemy nazwać nieufnością wobec nauki. Przygotowanie do tego, aby chcieć przyjąć wyjaśnienia naukowe powinno nastąpić 30 lat temu. Jako społeczeństwo zaniedbaliśmy tego rodzaju edukację. Często mamy taką sytuację gdzie, pojawia się wątpliwość względem ustalenia naukowego. W przypadku szczepionki czasami mają miejsce zdarzenia niepożądane. To oczekiwanie, że jeżeli coś zrobimy, to musi być to stuprocentowo pewne i absolutnie niezawodne, odporne na wszelkie możliwe okoliczności. Świadczy to o tym, że osoba, do której taki argument dociera, nie wie jak działa nauka – dodał profesor.
Istnieje przekonanie, że osób przekonanych o swojej wiedzy nie przekonamy. Przestaliśmy starać się wyedukować rodziców, którzy odmawiają szczepień dzieci, bo tłumaczenia nie mają dla nich znaczenia – mówiła prof. Magdalena Marczyńska. Doskonale jest to widoczne na przykładzie COVID-19. Liczba osób umierających z powodu tej choroby, powinna robić wrażenie. Ona robiła wrażenie na początku pandemii, teraz jesteśmy do niej przyzwyczajeni. To brzmi paradoksalnie – dodała profesor.
Głównym tematem przewodnim VACCINE FORUM był sposób komunikowania. Prof. Paweł Łuków zwrócił uwagę na fakt, że podkreślamy, iż osoby niezaszczepione będę podlegały ograniczeniom. Zgubiliśmy właściwy moment, kiedy wszyscy podlegaliśmy ograniczeniu, wówczas powinniśmy mówić, że osoby zaszczepione będą zwolnione z ograniczeń. To jeden z fundamentalnych problemów komunikowania – kontynuował profesor.
Obecne szczepionki są produktem medycznym, klinicznym i profilaktycznym najlepiej przebadanym, lepiej niż tabletki, czy produkty do leczenia w ramach leczenia biologicznego. Szczepionki są najbezpieczniejsze z możliwych produktów dopuszczonych do obrotu. Dlatego nie umiem odpowiedzieć na pytanie dlaczego szczepionki kojarzone są z eksperymentem medycznym – mówił podczas debaty dyrektor Zbigniew Król. Szczególnie w przypadku technologii mRNA, która nie ma możliwości wywołania zakażenia czy innej reakcji niż tej, jaka jest od niej spodziewana, tj. odporności komórkowej. Zdaniem dr. Z. Króla słownictwo, którego używamy, a w szczególności definicja eksperymentu medycznego jest niezrozumiała szczególnie dla tej części społeczeństwa, która nie specjalnie chce się nauką zajmować.
Na zakończenie dyskusji prof. Paweł Łuków zwrócił uwagę, że słowo „warto” w tytule debaty dobrze by było zamienić na „powinno się”. Bo jeśli pytamy czy warto, to odwołujemy się do tego, czy to się opłaca. A jeśli zapytamy: "Dlaczego powinno się szczepić?", to należy ten fakt wytłumaczyć.
Pełny zapis konferencji jest dostępny na stronie: www.szczepienia-ioz.pl
