Podczas posiedzenia Podkomisji stałej do spraw organizacji ochrony zdrowia 4 grudnia br., poświęconej planowanym zmianom w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej i opiece szpitalnej, Agata Śmiglewska, dyrektor Departamentu Analiz i Strategii Ministerstwa Zdrowia poinformowała, że resort pracuje nad projektem tzw. odwróconej piramidy świadczeń. – Efektem ma być odwrócenie poziomu finansowania, tak niekorzystnego w naszym kraju, gdzie cały ciężar spoczywa na szpitalu – zaznaczyła.
Lek przyjmowany w domu zamiast w szpitalu
Reprezentująca środowisko pacjentów Aleksandra Rudnicka, rzecznika stowarzyszenia onkologicznego Sanitas zwróciła uwagę, że odwrócenie piramidy świadczeń i udostępnienie terapii tabletkowych czy terapii podskórnych zamiast podawania leków w szpitalu to nie tylko korzyść systemowa, ale i poprawa jakości życia pacjenta. – Tymczasem jakość życia nie jest uwzględniana przy ocenie technologii medycznych. Nie ma takiego parametru. Mówimy o efektywności klinicznej, a nie oceniamy leków pod względem ich wpływu na jakość życia pacjenta ani kosztów pośrednich. Pacjent, który dostaje takie leczenie może pracować, ma więcej czasu dla rodziny. Choć technologie podskórne czy tabletkowe są czasami bardzo drogie w stosunku do dożylnego podania, trzeba wyliczyć wszystkie korzyści – przekonywała.
Wspomniała o dramatycznym braku łóżek na oddziałach hematologicznych.
– Przecież są procedury, które umożliwiają pacjentom przejście do opieki ambulatoryjnej. Chorzy, którzy mają leki podawane dożylnie przez kilka godzin w ciągu kilku dni mogliby otrzymać leki tabletkowe. Nie mówiąc już o dzieciach z hemofilią, dla których leczenie podskórne powinno być jak najszerzej udostępnione – wskazała Aleksandra Wilk, dyrektor Sekcji Raka Płuca w Fundacji "To się Leczy", dziękując resortowi zdrowia za zapowiedź refundacji terapii podskórnej – pierwszej immunoterapii w styczniu przyszłego roku: – To naprawdę poprawia jakość życia, bo 5 do 8 minut podania zamiast godziny maksymalnie skraca czas pobytu w placówce, nawet jeżeli pacjent do niej dojeżdża.
Odblokować ośrodki onkologiczne
Prof. Barbara Radecka, kierownik kliniki Onkologii w Opolskim Centrum Onkologii przypomniała, że poza wzrostem zachorowań, to wydłużenie przeżywalności życia chorych z nowotworami powoduje zwiększenie liczby pacjentów. – Statystyczny pacjent jest ponad 2 lata obecny w systemie w nieustannym leczeniu, a każdego miesiąca przybywają nowi. Więc system po prostu puchnie. Dążyliśmy do tego, aby rak stał się chorobą przewlekłą i tak się stało. Są chorzy leczeni rok, ale i 10 lat – zaznaczyła.
Dlatego tak ważne – jej zdaniem – stają się terapie tabletkowe i podskórne. – Leczony tabletkowo chory w ogóle nie powinien wchodzić na teren kliniki. Wszystko może odbyć się w trybie ambulatoryjnym – zaznaczyła prof. Barbara Radecka. Podkreśliła, że terapie podskórne to jest przełom w onkologii. – Producenci leków biologicznych masowo wprowadzą badania w kierunku testowania form podskórnych, gdzie godzinny lub 1,5 godzinny wlew zostaje zastąpiony kilkuminutowym wstrzyknięciem – dodała. Prof. Barbara Radecka zaapelowała o refundację takiego leku dwuskładnikowego w raku piersi. – W Unii Europejskiej tylko Polska i Belgia nie mają refundacji. Nie wyobrażam sobie, że w dobie, kiedy od 8 lat stosuję podskórny lek biologiczny u chorych na raka piersi, miałabym wrócić masowo do postaci dożylnej – zaznaczyła.
– To jest ampułka, którą wstrzykuje się w udo, a leki dożylne muszą rozpuszczać w pracowni cytostatyków farmakolodzy, których brakuje w szpitalach – powiedziała. – Więc jeśli popatrzymy na te wszystkie procedury, to choć cena leku podskórnego na fakturze robi wrażenie, korzyści odciążające system są kolosalne. Dlatego każde rozwiązanie, które odsuwa chorego od łóżka szpitalnego, które skraca czas jego pobytu w podmiocie leczniczym, jest po prostu niezwykle ważne i chciałabym, żeby każdy z Państwa, kto podejmuje decyzję w tym aspekcie, zawsze miał to na uwadze – zaapelowała.
Leczenie poza szpitalem opłaca się
Dr Michał Seweryn, farmakoekonomista i epidemiolog z Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie opowiadał o wnioskach z analiz prowadzonych wspólnie z Polską Grupą Raka Płuca, zawartych w raporcie. – Prześledziliśmy ścieżkę pacjentów leczonych w programie lekowym, na który wydajemy ponad miliard złotych i okazało się, że jest ona bardzo daleka od optymalnej – poinformował. Wskazał, że prawie połowa ankietowanych pacjentów stwierdziła, że dojazdy do szpitali bardzo mocno dezorganizują im życie. Chorzy dojeżdżają średnio 87 km, tylko po to, aby przyjąć lek, który w formie tabletkowej czy podskórnej mogliby przyjąć w domu. Obciążeniem są też koszty dojazdu oraz te związane z absencjami chorobowymi pacjentów i osób, które się nimi opiekują.
Polska Grupa Raka Płuca składająca się z najwybitniejszych polskich klinicystów wskazuje, że biorąc pod uwagę wzrost zachorowań, zbyt mało kształcących się specjalistów w zakresie onkologii (na 200 miejsc zgłasza się 15 rezydentów), pojawia się konieczność optymalizacji w obszarze programów lekowych.
Przewodnicząca podkomisji, posłanka Józefa Szczurek-Żelazko dodała, że do posłów coraz częściej docierają sygnały, że w programach lekowych pacjenci są zmuszeni pokonywać dziesiątki kilometrów, a wiele z procedur mogliby mieć w miejscu zamieszkania. Zaapelowała do przedstawicieli resortu zdrowia o analizę i wykorzystanie wniosków sformułowanych podczas posiedzenia Podkomisji.
