Za nami VI edycja konferencji z cyklu „Kontrowersje w pediatrii” zorganizowana w Krakowie przez Klinikę Chorób Dzieci Katedry Pediatrii Polsko-Amerykańskiego Instytutu Pediatrii UJ CM oraz Symposion Sp. z o.o.
Tegoroczny program naukowy tego cenionego w środowisku medycznym spotkania naukowego obejmował m.in. zaburzenia drożności krtani, zaparcia, pierwszorazowe drgawki, diety restrykcyjne oraz suplementacje witamin i minerałów u dzieci.
W trakcie obrad poruszono również temat terapii, których stosowanie w praktyce pediatrycznej w świetle aktualnych badań naukowych nie przynosi korzyści dla pacjentów. Podjęto również próbę wypracowania stanowiska pediatrów wobec odmowy wyrażenia zgody przez rodziców i dzieci na czynności terapeutyczne oraz profilaktyczne zalecane przez lekarza. Nowością w tegorocznej formule konferencji stały się całodniowe obrady międzynarodowe poświęcone w całości bieżącym kontrowersjom w neonatologii – wzięli w nich udział znani i cenieni na całym świecie specjaliści neonatolodzy i chirurdzy dziecięcy, m.in.: prof. O. D. Saugstad, prof. D. Adamkin, prof. B. Stenson, prof. W. Chwals oraz prof. S. Donn. Prelegenci zaprezentowali odmienne stanowiska w dyskusjach poświęconych najbardziej problematycznym kwestiom spotykanym w diagnostyce i terapii neonatologicznej takim, jak m.in. martwicze zapalenie jelit, dysplazja oskrzelowo-płucna, przetrwały przewód tętniczy czy zagadnienia tlenoterapii noworodka.
W procesie diagnozowania i leczenia kluczową rolę odgrywa zgoda pacjenta na poddanie się proponowanym przez lekarza procedurom służącym ratowaniu jego zdrowia lub życia. Decydowanie przez pacjenta o sobie samym jest bowiem przejawem realizacji wolności osobistej i nietykalności. W tym też kontekście interpretuje się zgodę pacjenta na przeprowadzenie badania i udzielanie świadczeń zdrowotnych. O ile możliwość świadomego wyrażenia zgody przez osobę dorosłą nie stanowi większego problemu w praktyce klinicznej, sytuacja komplikuje się w przypadku pacjenta pediatrycznego pozbawionego zdolności do podejmowania decyzji dotyczących leczenia. Co robić w codziennej praktyce, gdy pomimo rzetelnego poinformowania o sytuacji zdrowotnej dziecka lekarz spotyka się z pełną odmową leczenia lub kwestionowaniem zastosowania pewnych procedur diagnostycznych czy leczniczych? – Respektowanie odmownej decyzji rodziców, również w pełni przez nich uświadomionej, jest ważne do momentu, gdy nie stwarza ona zagrożenia dla zdrowia i dobra dziecka. Władza rodziców nie jest bowiem absolutna i gdy jej działanie wymierzone jest przeciw dobru dziecka, państwo poprzez swoje instytucje ma prawo i obowiązek interweniować. Uświadomiony brak zgody opiekunów dziecka musi być formalnie odnotowany w dokumentacji medycznej. Lekarz powinien umieć akceptować pewien stopień anarchii u osób poszukujących najlepszych rozwiązań dla siebie i swoich bliskich – przekonuje dr Janina Lankosz-Lauterbach ze Szpitalnego Oddziału Ratunkowego Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie.
Co powinien zrobić pediatra, gdy rodzice nie wyrażają zgody na szczepienie dziecka? – Aby skutecznie przekonać rodziców co do potrzeby uodpornienia ich dziecka należy przede wszystkim znać podstawowe informacje na temat procedury rejestracji szczepionek, poprzedzających ją badań klinicznych oraz na temat reakcji układu immunologicznego na podawane szczepionki. Wskazana jest także znajomość bezwzględnych przeciwskazań do profilaktyki chorób zakaźnych – radzi dr Hanna Czajka z Poradni Chorób Zakaźnych w Wojewódzkim Specjsliatycznym Szpitalu Dziecięcym im. Św. Ludwika w Krakowie. W takiej sytuacji lekarz powinien przede wszystkim ustalić źródło niepokoju rodziców, warto również wyrazić swoje zrozumienie dla ich obaw i zatroskania. Następnie trzeba przedstawić w sposób merytoryczny i rzetelny argumentację przemawiającą za potrzebą uodpornienia dziecka i być przygotowanym do dyskusji dostosowanej zarówno do stopnia percepcji rodziców, jak również prezentowanej przez nich postawy.
