W wtorek sejmowa Komisja Zdrowia przegłosowała rządowy projekt ustawy o medycynie laboratoryjnej, zgodnie z którym po 2028 roku zawód diagnosty laboratoryjnego będzie mogła wykonywać tylko osoba, która ukończyła studia na kierunku analityka medyczna.
Tymczasem, dzięki rozwojowi medycyny personalizowanej i rosnącej uwadze poświęcanej chorobom rzadkim, obserwujemy gwałtowny wzrost zapotrzebowania na diagnostykę genetyczną. Obecnie w Polsce pracuje zaledwie 300 specjalistów laboratoryjnej genetyki medycznej i ponad połowa z nich to biolodzy i biotechnolodzy po studiach podyplomowych dających uprawnienia diagnosty laboratoryjnego.
Jak sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu, skoro ustawa o medycynie laboratoryjnej zamyka drogę do prowadzenia diagnostyki genetycznej absolwentom kierunków innych niż analityka medyczna?
Prof. Anna Latos-Bieleńska:
- Dziś rozstrzygają się losy diagnostyki genetycznej w Polsce.
- Dwie duże grupy pacjentów czekają na badania genetyczne – 2 mln pacjentów z chorobami rzadkimi oraz chorzy z nowotworami.
- 80% chorób rzadkich to schorzenia genetyczne. Bez diagnostyki genetycznej, bez wysokoprzepustowych badań genomowych, diagnozowanie chorób rzadkich nie jest możliwe
- Badania genetyczne mają wejść do koszyka świadczeń gwarantowanych w 2023 r. Oznaczać to będzie skokowy wzrost zapotrzebowania na najnowocześniejszą diagnostykę genetyczną.
- Terapia celowana w onkologii to ogromny postęp. Chorzy, którzy kiedyś by umierali, obecnie mogą żyć w dobrym stanie wiele lat. Podstawą terapii celowanej są badania tkanki nowotworu nowoczesnymi metodami, badania genetyczne, do przeprowadzania których potrzebne są zasoby kadrowe.
- 300 specjalistów laboratoryjnej genetyki medycznej to już teraz za mało. Już teraz czas oczekiwania na wynik badania genetycznego jest bardzo długi. A co będzie za parę miesięcy?
- Nowa ustawa proponuje jednak „salomonowe wyjście”. Z jednej strony absolwenci analityki medycznej mają zagwarantowane, że tylko oni będą mogli być diagnostami laboratoryjnymi. Z drugiej strony zaproponowano możliwość wykonywania diagnostyki genetycznej biologom, biotechnologom, genetykom – to propozycja nowej specjalizacji: medyczna genetyka molekularna.
- Analityk medyczny ma na studiach 180 godzin zajęć z diagnostyki genetycznej, podczas gdy biotechnolog medyczny aż 913 godzin.
- European Board of Medical Genetics zaleca, aby specjalizacja z diagnostyki genetycznej była dla osób posiadających kwalifikacje w zakresie nauk biologicznych.
- Zgodnie z nową propozycję, osoby ze specjalizacją medyczna genetyka molekularna miałyby uprawnienia do prowadzenia diagnostyki tylko w laboratoriach genetycznych, natomiast analitycy, jako diagności laboratoryjni mając uprawnienia do pracy we wszystkich rodzajach laboratoriów, mogą też robić specjalizację z laboratoryjnej genetyki medycznej.
