Apel podjęty 21 października jest skierowany m.in. do Ministra Zdrowia, Prokuratora Generalnego, Wojewody Wielkopolskiego, organów założycielskich placówek ochrony zdrowia i osób zarządzających placówkami ochrony zdrowia. Wielkopolska Izba Lekarska z niepokojem obserwuje bowiem, że przepisy umożliwiające uproszczony dostęp do wykonywania zawodu m.in. lekarzom z takich państw jak Ukraina czy Białoruś są naruszane, zarówno przez samych lekarzy, jak i zatrudniające ich podmioty lecznicze.
Wadliwe przepisy
W 2020 roku ustawodawca wprowadził dwie możliwości uzyskania uprawnień dających możliwość szybkiego rozpoczęcia pracy w Polsce medykom spoza Unii Europejskiej. Pierwszą z nich było warunkowe prawo wykonywania zawodu, drugą prawo wykonywania zawodu na określony zakres czynności zawodowych, czas i miejsce zatrudnienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dające możliwość pracy w zakresie swojej specjalizacji). Największą popularnością cieszyło się pierwsze z wymienionych, dawało jednak możliwość pracy jedynie w podmiocie leczniczym przeznaczonym do udzielania świadczeń zdrowotnych pacjentom chorym na COVID-19. Po zniesieniu stanu zagrożenia epidemicznego osoby posiadające warunkowe prawo wykonywania zawodu mogą nadal leczyć pacjentów, jednak wyłącznie jako lekarze ogólni. Obecnie o uprawnienia w tym trybie mogą się ubiegać tylko obywatele Ukrainy, którzy przekroczyli granicę po 24 lutego 2022 r.
Samorząd lekarski już w momencie uchwalania przepisów alarmował, że są one wadliwe. Ustawodawca nie wymaga egzaminu potwierdzającego znajomość języka polskiego, nie ustanowił też minimum wymaganych kwalifikacji zawodowych. Brak też precyzyjnej i jasnej regulacji określającej uprawnienia lekarzy posiadających warunkowe prawo wykonywania zawodu, co prowadzi do licznych nieprawidłowości.
Dlatego w apelu Okręgowa Rada Lekarska Wielkopolskiej Izby Lekarskiej przypomina:
1) warunkowe prawo wykonywania zawodu lekarza albo lekarza dentysty nie uprawnia do pracy w charakterze lekarza specjalisty. Posługiwanie się tytułem lekarza specjalisty, a także umieszczenie informacji wprowadzających w błąd pacjentów, że lekarz posiadający warunkowe prawo wykonywania zawodu lekarza albo lekarza dentysty udziela świadczeń zdrowotnych w takim samym zakresie jak specjalista stanowią naruszenie obowiązujących zasad wykonywania zawodu lekarza;
2) udzielanie specjalistycznych świadczeń zdrowotnych przez lekarzy lub lekarzy dentystów, którzy posiadają dyplom potwierdzający uzyskanie tytułu specjalisty wydany poza Unią Europejską, jest dopuszczalne w przypadku uzyskania prawa wykonywania zawodu lekarza/lekarza dentysty na określony zakres czynności zawodowych, czas i miejsce zatrudnienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przyznawanego przez okręgową radę lekarską na podstawie art. 7 ust. 2e ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty.
Z trybu uproszczonego dającego możliwość leczenia specjalistycznego (pkt. 2) skorzystało jednak znacznie mniej osób. Do dziś Wielkopolska Izba Lekarska przyznała takie prawo wykonywania zawodu 50 lekarzom i 2 lekarzom dentystom. Natomiast warunkowym prawem wykonywania zawodu legitymuje się w naszym województwie 177 lekarzy i 34 lekarzy dentystów. W ich przypadku posługiwanie się tytułem lekarza specjalisty, umieszczanie takich informacji na pieczątce, a co gorsza udzielanie specjalistycznych świadczeń zdrowotnych stanowi naruszenie prawa. Niestety, nie należy to do rzadkości. Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej WIL został powiadomiony już o 9 podobnych sprawach.
Zawiadomienia do prokuratury
W skrajnych przypadkach Wielkopolska Izba Lekarska nie wahała się zawiadomić prokuratury o możliwości popełnienia przestępstwa. Zawiadomienie dotyczyło m.in. lekarki posiadającej warunkowe prawo wykonywania zawodu, która pracowała w charakterze anestezjologa dziecięcego. W innym przypadku świadczeń zdrowotnych udzielali lekarze, którym izba lekarska odmówiła przyznania uprawnień ze względu na brak znajomości języka polskiego. Osoby te nie odwołały się od tych decyzji i nie mają prawa leczyć pacjentów. Pomimo tego zostały zatrudnione w jednym z wielkopolskich szpitali.
Warunkowe prawo wykonywania zawodu nie uprawnia także do rejestrowania prywatnej praktyki lekarskiej. Jednak trzy osoby w samej Wielkopolsce zarejestrowały działalność gospodarczą o nazwie sugerującej działalność leczniczą.
Z negatywną decyzją ze strony Wielkopolskiej Izby Lekarskiej spotkały się jak dotąd 73 osoby ubiegające się o prawo wykonywania zawodu w trybie uproszczonym. Powodem najczęściej była niedostateczna znajomość języka polskiego, bez której trudno sobie wyobrazić prawidłowe zebranie wywiadu od pacjenta, prowadzenie dokumentacji medycznej czy komunikację z personelem.
Dlatego zaraz po wybuchu wojny uruchomiono darmowe kursy języka polskiego dla lekarzy i lekarzy dentystów z Ukrainy. Lekcje są kontynuowane do dziś, a udział w zajęciach wzięło ponad 100 osób. Intensywna nauka pozwoliła wielu lekarzom z pozytywnym skutkiem ubiegać się o warunkowe prawo wykonywania zawodu. Okręgowa Rada Lekarska WIL stoi jednak na stanowisku, że kompetencje językowe powinny przysłużyć się lekarzom spoza UE do nostryfikacji dyplomu lub złożenia Lekarskiego (Lekarsko-Dentystycznego) Egzaminu Weryfikacyjnego, a więc nabycia pełni uprawnień. Niedoskonałe rozwiązania z czasu pandemii powinny natomiast zostać zniesione.
Źródło: Okręgowa Rada Lekarska Wielkopolskiej Izby Lekarskiej
