W związku ze strajkiem pielęgniarek w Centrum Zdrowia Dziecka, dyrekcja szpitala ma zamiar oddelegować lekarzy specjalizujących się w ramach rezydentury, do pełnienia funkcji pielęgniarskich na zmianach 12-godzinnych, na różnych oddziałach w ramach całego szpitala. Czy lekarz rezydent może zostać zobowiązany do pracy na innym oddziale w charakterze pielęgniarskim? - OZZL zapytało prawników.
Zdaniem prawników szkolenie specjalizacyjne lekarza w ramach rezydentury, powinno odbywać się na podstawie zawartej uprzednio ze szpitalem umowy o pracę. Pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Umowa o pracę określa strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności: 1) rodzaj pracy; 2) miejsce wykonywania pracy; 3) wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia; 4) wymiar czasu pracy; 5) termin rozpoczęcia pracy.
Kodeks pracy przewiduje możliwość oddelegowania pracownika do innej pracy na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym. Okresowe powierzenie pracownikowi innej pracy niż określona w umowie, ma charakter wyjątkowy i nie jest do tego wymagana zgoda pracownika. Czasowe powierzenie innej pracy ma zastosowanie do wszystkich rodzajów umów. Decydujące znaczenie dla zastosowania instytucji z art. 42 § 4 k.p. ma dokładne zbadanie przesłanek warunkujących jej zastosowanie. Przesłanki jednostronnej okresowej zmiany warunków umowy o pracę są cztery: 1. Istnienie uzasadnionych potrzeb pracodawcy; 2. Okres powierzenia nie może przekraczać 3 miesięcy w ciągu roku kalendarzowego; 3. Okresowa zmiana warunków pracy nie może spowodować obniżenia wynagrodzenia; 4. Powierzona praca musi odpowiadać kwalifikacjom pracownika.
Wszystkie cztery przesłanki muszą wystąpić przy tym łącznie. Brak choćby jednej z nich sprawia, że okresowe powierzenie pracownikowi innej pracy odbyło się z naruszeniem prawa pracy. Ocena potrzeb należy do pracodawcy. Zatem oddelegowanie lekarzy do pracy w innym oddziale szpitala na okres nieprzekraczający 3 miesięcy, może odbyć się na podstawie art. 42 § 4 k.p., o ile zostaną zachowane przesłanki wskazane w tym przepisie. Uprawnienie, o którym mowa w art. 42 § 4 k.p. pracodawca realizuje poprzez wydanie stosownego polecenia pracownikowi (art. 100 § 1 k.p.). Zdaniem osoby udzielającej niniejszej odpowiedzi, w przedmiotowej sprawie nie zostaje spełniona przesłanka powierzenia pracy zgodnie z kwalifikacjami pracownika. Zawód lekarza, zwłaszcza wyspecjalizowanego lub odbywającego specjalizację, znacząco różni się od zawodu pielęgniarki. Warto wskazać na obowiązujące rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie zakresu zadań lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej. Analiza wskazanego rozporządzenia pozwala stwierdzić, że zakres zadań pielęgniarki znacząco różni się od zadań lekarzy. Oddelegowanie lekarzy do pracy w miejsce pielęgniarek, stanowiłoby naruszenie w/w przesłanki, ponadto naraziłoby pacjentów na świadczenie opieki zdrowotnej przez niewykwalifikowanych pracowników, a samych lekarzy rezydentów na poniesienie odpowiedzialności spowodowanej ewentualnymi błędami medycznymi. Zatem zdaniem osoby udzielającej odpowiedzi, brak jest podstaw prawnych, na mocy których możliwe byłoby omawiane oddelegowanie.
Wnioski: Podsumowując, jeżeli lekarz rezydent nie posiada umiejętności wymaganych przy pełnieniu zadań pielęgniarskich i dokonywanie określonych czynności narażałoby pacjentów na zagrożenie zdrowia, to lekarz rezydent powinien odmówić pracodawcy wykonania takiego polecenia. Brak jest podstaw prawnych, na mocy których możliwe byłoby zmuszenie lekarzy rezydentów do pracy w charakterze pielęgniarskim. Oddelegowanie naraziłoby pacjentów na świadczenie opieki zdrowotnej przez niewykwalifikowanych pracowników, a samych lekarzy na poniesienie odpowiedzialności spowodowanej ewentualnymi błędami medycznymi.
Źródło: OZZL