Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej Maciej Hamankiewicz wystosował do lekarzy i lekarzy dentystów pismo dotyczące zmian w ustawie kodeks postępowania karnego, ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Zmiany dotyczą tajemnicy lekarskiej. Znowelizowane przepisy ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty obligują lekarza do ujawnienia informacji o zmarłym pacjencie, nawet wbrew jego jednoznacznie wyrażonej w tym zakresie woli, stawiają lekarzy w sytuacji etycznego dylematu.
„Koleżanki i Koledzy – czytamy w liście prezesa NRL - Uchwalone prawo jest złe i samorząd lekarski wiedział to już na etapie projektu ustawy, zgłaszając stanowczy sprzeciw zawarty w stanowisku Prezydium NRL z 20 maja 2016 roku. Dzisiaj, posiadając wiedzę o podpisaniu ustawy, problem mają przede wszystkim obywatele, gdyż nie są w stanie przewidzieć, komu informacje o ich problemach zdrowotnych zostaną po ich śmierci ujawnione. Problemem lekarzy jest natomiast wysokie prawdopodobieństwo, że pacjenci zaczną zatajać przed lekarzami istotne dla procesu terapeutycznego informacje. Przygotowaliśmy więc stosowne wystąpienia do Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Pacjenta. Na bieżąco będę Was informował o podejmowanych przez Naczelną Radę Lekarską działaniach. Dopóki nie przyniosą one efektu w postaci zmiany ustawy musimy się w naszej codziennej praktyce zmierzyć z opisaną powyżej zmianą. Proszę Was o przekazywanie powyższych informacji Koleżankom i Kolegom z Waszego terenu".
Maciej Hamankiewicz zwrócił się także z zapytaniem o to, jakie działania zamierza podjąć Rzecznik Praw Pacjenta w zakresie ochrony praw pacjentów do zachowania poufności informacji dotyczących ich stanu zdrowia, bowiem nowelizacja odebrała pacjentom możliwość dysponowania na wypadek śmierci prawem dostępu do informacji związanych z ich stanem zdrowia. „Pomimo, że dotychczasowa bierność Rzecznika Praw Pacjenta w tej sprawie jest dla mnie zupełnie niezrozumiała, oczekuje, że Rzecznik Praw Pacjenta zajmie stanowisko w tej sprawie i podejmie działania zmierzające do przywrócenia polskim pacjentom pełni praw dotyczących swobody decydowania o poufności informacji dotyczących ich stanu zdrowia". – pisze prezes NRL w liście do RPP.
Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej zwrócił się również do Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara z apelem o wnikliwą analizę prawną rozwiązań wprowadzanych ustawą z dnia 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy kodeks postępowania karnego, ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, podpisaną przez Prezydenta RP w dniu 11 lipca br., w zakresie dotyczącym tajemnicy lekarskiej.
W ocenie samorządu lekarskiego art. 2 ustawy budzi poważne wątpliwości co do zgodności z art. 47 Konstytucji oraz zasadą proporcjonalności wyrażoną w art. 31 ust. 4 Konstytucji.
Przypomnijmy:
Ustawa wprowadza nowe uregulowania w zakresie zwolnienia lekarzy oraz innych osób wykonujących zawody medyczne z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej w zakresie informacji dotyczących pacjenta, uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu. Istotę wprowadzanych zmian ujmują zmieniane przepisy ustaw o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (art.. 2 i 3 ustawy).
W myśl tych przepisów zwolnienie lekarza z obowiązku zachowania tajemnicy, w przypadku śmierci pacjenta, będzie dokonywane przez osobę bliską zmarłemu pacjentowi, jeśli nie sprzeciwi się temu inna osoba bliska przy czym pojęcie osoby bliskiej zdefiniowane zostało w art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (są to małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia w linii prostej, przedstawiciel ustawowy, osoba pozostająca we wspólnym pożyciu lub osoba wskazana przez pacjenta).
Związana z tymi zmianami nowelizacja stanowi, że przesłuchanie osób zwolnionych z tajemnicy na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4, art. 40 ust. 3 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz art. 14 ust. 2 pkt. 3 lub art. 14 ust. 3 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. następuje na rozprawie jawnej.
Dodatkowo, nowelizacja zwiera przepis szczególny (art. 181 § 1a k.p.k.), który stanowi, że okoliczności objęte tajemnicą lekarską, które zostały ujawnione na rozprawie z wyłączeniem jawności, mogą być rozpowszechniane publicznie przez osobę bliską, której zgoda była wymagana do zwolnienia z tej tajemnicy.
Źródło: NIL/senat.gov.pl
