ThinkstockPhotos"Rekompensowanie szkód związanych z leczeniem w modelu pozasądowym" - po tym tytułem w Centrum Dydaktycznym WUM odbędzie się konferencja organizowana przez Okręgową Izbę Lekarską w Warszawie. Iwona Schymalla zapytała prof. Dorotę Karkowską, doradcę prezesa ORL w Warszawie, o to w jakich sytuacjach lekarz może stracić prawo wykonywania zawodu.
Co musi zrobić lekarz, aby odebrano mu prawo wykonywania zawodu?
Odpowiedź na to pytanie nie jest taka prosta. Sąd lekarski działający w ramach samorządu zawodowego może orzekać wobec lekarza następujące kary: upomnienie; nagana; kara pieniężna; zakaz pełnienia funkcji kierowniczych w jednostkach organizacyjnych ochrony zdrowia na okres od roku do pięciu lat; ograniczenie zakresu czynności w wykonywaniu zawodu lekarza naokres od sześciu miesięcy do dwóch lat; zawieszenie prawa wykonywania zawodu na okres od roku do pięciu lat; pozbawienie prawa wykonywania zawodu. Kolejność, w jakiej ustawodawca wymienia w art. 83 ust. 1 ustawy o izbach lekarskich kary przewidziane jako sankcje orzekane w postępowaniu w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej (czyli w razie skazania lekarza za przewinienie zawodowe), nie jest przypadkowa. Tak jak w innych ustawach regulujących postępowanie dyscyplinarne, kary zostały wymienione w kolejności od najłagodniejszej do najsurowszej. Można to interpretować w ten sposób, że sąd lekarski powinien w każdym rozpatrywanym przypadku w pierwszej kolejności rozważyć zasadność orzeczenia sankcji łagodniejszej, a dopiero w następnej sankcji surowszej, jeżeli kara łagodniejsza okazałaby się niewystarczająca. Takie reguły postępowania obowiązują sądy powszechne w zakresie wymierzania kar kryminalnych (czyli kar za popełnienie przestępstwa.
Pozbawienie prawa wykonywania zawodu jest ostatnią z wymienionych w kar orzekanych przez sądy lekarskie za przewinienia zawodowe, i jednocześnie karą najsurowszą. Dlatego też powinna być ona stosowana za najpoważniejsze wykroczenia przeciwko prawu oraz zasadom etyki zawodowej. Trzeba jednak podkreślić, że przepisy ustawy o izbach lekarskich regulujące odpowiedzialność zawodową lekarzy nie wskazują ani konkretnych zachowań będących przewinieniami zawodowymi, ani też kar grożących za poszczególne przewinienia. Dlatego też decyzja o orzeczeniu kary pozbawienia prawa wykonywania zawodu jest zawsze autonomiczną decyzją sądu lekarskiego.
W przypadku orzeczenia kary pozbawienia prawa wykonywania zawodu lekarza sąd lekarski może dodatkowo zarządzić opublikowanie orzeczenia w biuletynie okręgowej izby lekarskiej, której obwiniony jest członkiem. Przewodniczący sądu lekarskiego wydaje w tym celu zarządzenie o przekazaniu prezesowi właściwej okręgowej rady lekarskiej orzeczenia do opublikowania, z wyłączeniem danych osobowych pokrzywdzonego.
Jakie konsekwencje grożą lekarzowi, któremu Izba odebrała prawo wykonywania zawodu, za dalsze jego wykonywanie?
Prawomocne orzeczenie kary pozbawienia prawa wykonywania zawodu powoduje skreślenie z listy członków okręgowej izby lekarskiej. Prawomocne orzeczenie pozbawiające lekarza prawa wykonywania zawodu stanowi podstawę do rozwiązania bez wypowiedzenia umowy o pracę albo umowy cywilnoprawnej, na podstawie której lekarz wykonuje zawód. Powoduje ono także wygaśnięcie mandatu członka organu izby lekarskiej. Pociąga za sobą także utratę czynnego prawa wyborczego oraz prawa wybieralności do organów izb lekarskich, czyli utratę biernego prawa wyborczego.
Wykonanie kary pozbawienia prawa wykonywania zawodu dokonuje się poprzez skreślenie z listy członków okręgowej izby lekarskiej oraz wezwanie ukaranego lekarza do złożenia w okręgowej izbie lekarskiej dokumentu prawa wykonywania zawodu. Tak jak w przypadku orzeczenia innych kar, do akt osobowych lekarza dołącza się odpis prawomocnego orzeczenia oraz umieszcza się wzmiankę o ukaraniu w okręgowym rejestrze lekarzy ze wskazaniem rodzaju wymierzonej kary.
Utrata prawa wykonywania zawodu jako kara za przewinienie dyscyplinarne jest ostateczna. Oznacza to, że lekarz nie będzie mógł nigdy powrócić do wykonywania praktyki lekarskiej. Dlatego też art. 110 ust. 5 ustawy o izbach lekarskich stanowi, że takie skazanie nigdy nie ulega zatarciu i dokumenty stwierdzające ten fakt nie mogą być usunięte z akt osobowych lekarza.
Czy pacjent może domagać się informacji za co został lekarz został pozbawiony prawa do wykonywania zawodu?
Naczelna Rada Lekarska prowadzi Rejestr Ukaranych Lekarzy i Lekarzy Dentystów Rzeczypospolitej Polskiej. Rejestr jest jawny dla osób i podmiotów, które wykażą interes prawny.
Czy to dotyczy również lekarzy stomatologów?
Tak, wszystkich. Dla wszystkich lekarzy jest prowadzona jedna Izba. Wszelki nadzór nad lekarzami sprawuje Okręgowa Izba Lekarska.
