Rzecznik praw obywatelskich Irena Lipowicz zaapelowała do ministra zdrowia o zmianę klauzuli sumienia. Jakie zmiany uważa za konieczne?
Zdaniem Ireny Lipowicz obowiązek wskazania miejsca wykonania świadczenia, na które nie pozwala lekarzowi sumienie, powinien zostać przeniesiony na podmiot medyczny.
„Obowiązek prawnego i faktycznego zapewnienia równowagi pomiędzy tymi dobrami prawnie chronionymi, poprzez spójną i jasną regulację prawno-materialną i zapewnienie efektywnych procedur, należy do zadań odpowiednich organów państwowych, przede wszystkim zaś do ustawodawcy” – czytamy w stanowisku wysłanym do Bartosza Arłukowicza. Zdaniem rzecznik nikt nie może być pociągany do odpowiedzialności ani dyskryminowany z powodu odmowy udzielenia różnego rodzaju świadczeń z powołaniem się na klauzulę sumienia. RPO powołuje się na art. 10 ust. 2 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, który mówi, że „uznaje się prawo do odmowy działania sprzecznego z własnym sumieniem, zgodnie z ustawami krajowymi regulującymi korzystanie z tego prawa”.
W opinii rzecznika praw obywatelskich wskazana jest niezwłoczna nowelizacja ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty przenosząca obowiązek zagwarantowania realnej możliwości uzyskania świadczenia przez pacjenta z indywidualnego lekarza na publicznoprawne podmioty instytucjonalne wykonujące działalność leczniczą na zlecenie państwa finansowaną ze środków publicznych. Zgodnie z art. 68 ust. 2 Konstytucji, to władze publiczne mają obowiązek zapewnić „równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowej ze środków publicznych” – podkreślała rzecznik.
Dodała, że obecne rozwiązanie ustawowe nie zadowala ani lekarzy, ani pacjentów: „Aktualnie treść art. 39 ustawy nie jest rozwiązaniem funkcjonalnym, które dawałoby możliwość pozbawionego obaw korzystania z „klauzuli sumienia” przez lekarzy. Szczególna, niezwykle osobista i wymagająca zaufania nawet w kwestiach intymnych relacja pacjent - lekarz, jest elementem europejskiego dziedzictwa i podlega ochronie w europejskim systemie prawnym. Lekarz czyniący użytek ze swojego prawa skorzystania z „klauzuli sumienia” powinien móc uczynić to w sposób pełny, bez bezpośredniego przymuszania do wskazania innego lekarza ze względu na niebezpieczeństwo relatywizacji samej istoty korzystania z „klauzuli sumienia” - a więc odmowy określonego działania; byłoby to swoiste „wydrążenie” treści tego prawa.”
Źródło: rpo.gov.pl
Czytaj także: Wszyscy lekarze powinni wykonywać aborcje
