Naczelna Rada Lekarska wygrała sprawę przed Trybunałem Konstytucyjnym w dwóch zakresach związanych z odmową przez lekarza udzielania świadczenia zdrowotnego z powołaniem się na klauzulę sumienia.
Po blisko 12. godzinach rozprawy Trybunał Konstytucyjny zgodził się z Naczelną Radą Lekarską, że obowiązek wskazania przez lekarza powołującego się na klauzulę sumienia realnych możliwości uzyskania tego świadczenia u innego lekarza lub w podmiocie leczniczym jest niezgodny z Konstytucją RP dlatego, że w sposób nieproporcjonalny narusza wolność sumienia lekarza. Trybunał dodał, że naruszeniem wolności sumienia lekarza jest nałożenie na niego obowiązku udzielenia realnej pomocy w uzyskaniu tego świadczenia u innego lekarza. Ponadto Trybunał uznał, że lekarz nie ma dostatecznych podstaw do pozyskiwania informacji, którzy inni lekarze będą gotowi wykonać dane świadczenie, co więcej Trybunał uzasadnił, że pozyskanie takich danych mogłoby nawet odbywać się z naruszeniem prawa.
Trybunał podzielił zdanie Naczelnej Rady Lekarskiej, że niezgodne z Konstytucją jest ograniczenie możliwości powołania się przez lekarza na klauzulę sumienia „w innych przypadkach niecierpiących zwłoki" uznając, że zapis ten jest niezgodny z zasadą prawidłowej legislacji. Istotne jest również to, że Trybunał wyraźnie wskazał, że przy analizie zaskarżonego przez Naczelną Radę Lekarską przepisu nie potrafi zidentyfikować innego konkurencyjnego dobra, z racji którego ustawodawca ograniczył lekarzom wolność sumienia.
W uzasadnieniu Trybunał Konstytucyjny zaznaczył, że postępowanie zgodnie z sumieniem jest obowiązkiem lekarza. Trybunał Konstytucyjny przywołał w uzasadnieniu zapisy Kodeksu Etyki Lekarskiej, które nakazują lekarzowi działać zgodnie ze swoim sumieniem, wzmacniając to dodatkowo ważnym stwierdzeniem, że zapisy Kodeksu Etyki Lekarskiej są, na mocy art. 4 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, elementem porządku prawnego, który lekarze powinni stosować.
Trybunał nie podzielił natomiast zdania Naczelnej Rady Lekarskiej, że niezgodny z Konstytucją jest nałożony na lekarza wykonującego zawód na podstawie stosunku pracy lub w ramach służby obowiązek uprzedniego powiadomienia na piśmie przełożonego o odmowie wykonania świadczenia zdrowotnego niezgodnego z sumieniem. Trybunał stwierdził, że lekarz ma obowiązek powiadamiania pracodawcy o woli powstrzymania się od określonych świadczeń w sposób jawny. Za zgodny z Konstytucją Trybunał uznał także obowiązek odnotowania i uzasadnienia korzystania z klauzuli sumienia w dokumentacji medycznej.
W ustnych motywach uzasadnienia wyroku Trybunał Konstytucyjny wskazał ponadto, że ani Ministerstwo Zdrowia ani Narodowy Fundusz Zdrowia nie powinny narzucać podmiotowi leczniczemu obowiązku wykonywania świadczeń „drażliwych" jeżeli nie dysponuje on kadrą gotową do ich wykonywania.
Źródło: nil.org.pl
