Każda aktywność, nawet umiarkowana, taka jak szybki marsz, taniec, codzienna wspinaczka po schodach poprawia wydolność organizmu. Od lat w wielu ośrodkach naukowych prowadzone są badania dotyczące czasu, jaki na uprawianie sportu należy poświęcić w ciągu dnia, a także najlepszej pory, która podwyższy skuteczność ćwiczeń. W kwietniu 2024 roku w czasopiśmie Diabetes Care opublikowano wyniki badania przeprowadzonego przez naukowców z Uniwersytetu w Sydney na temat związku między uprawianiem sportu w określonej porze dnia, a zmniejszeniem ryzyka chorób układu krążenia i śmiertelności z ich powodu. Głównym celem było sprawdzenie w jakich godzinach aktywność fizyczna jest najbezpieczniejsza i nie zwiększa ryzyka zawału lub udaru mózgu oraz przynosi najwięcej korzyści, zarówno profilaktycznych jak również podczas leczenia chorób układu krążenie, otyłości i cukrzycy.
Do badania zaproszono niemal 30 tys. osób, w tym z otyłością, oraz z otyłością chorujących jednocześnie na cukrzycę typu 2. Obserwacje były prowadzone przez 8 lat. Uczestnikom badania za pomocą akcelerometru przymocowanego do nadgarstka mierzono m.in. aktywność sportową rozumianą nie tylko jako energiczne ćwiczenia aerobowe, ale także umiarkowany wysiłek, który trwa co najmniej 3 minuty. Stworzono grupę referencyjną „zdrową”, grupę osób z otyłością, grupę z otyłością i cukrzycą. Grupy zostały też podzielone na uprawiające sport rano i wieczorem. Wybór pory ćwiczenia jest kwestią indywidualną i zależy od upodobań oraz czasu, jakim dysponuje dana osoba. Poranne ćwiczenia ich zwolennikom pozwalają energicznie zacząć dzień z wysokim poziomem endorfin. Zwolennicy wieczornej aktywności z kolei twierdzą, że to na koniec dnia ich ciało jest na poziomie maksymalnej fizjologicznej wydolności. Wybór najlepszej pory jest kwestią indywidualną i zależy od bardzo wielu czynników takich jak wiek, choroby współistniejące, zdolność do rozładowania napięcia, metabolizmu oraz rodzaju sportu. Bez względu jednak na porę dnia istotnym czynnikiem motywującym do ćwiczeń jest ich wpływ na stan zdrowia. W przypadku cukrzycy typu 2 udowodniono, że regularna aktywność fizyczna pomaga w regulacji poziomu cukru we krwi poprzez zwiększenie wrażliwości komórek na insulinę. Ćwiczenia sprzyjają kontrolowaniu wagi ciała, co jest istotne, ponieważ nadwaga i otyłość są ważnymi czynnikami ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2. Dodatkowo, regularna aktywność fizyczna może poprawić funkcje metaboliczne organizmu, co może zmniejszyć ryzyko insulinooporności, stanu poprzedzającego cukrzycę typu 2. Natomiast w przypadku chorób krążenia regularna aktywność fizyczna pomaga obniżyć ciśnienie krwi, zmniejszyć poziom złego cholesterolu (LDL) i triglicerydów, a także zwiększyć poziom dobrego cholesterolu (HDL). Ponadto, regularne ćwiczenia poprawiaja wydolność serca i krążenie krwi, co obniża ryzyko wystąpienia chorób serca, udaru mózgu i innych chorób układu krążenia.
Naukowcy z Sydney podkreślają, że dzięki zastosowaniu obiektywnych miar aktywności można uznać badania za znaczące dla określenia pory, w której ćwiczenia fizyczne są najmniej ryzykowne dla zdrowia i najskuteczniej ograniczają ryzyko zawału serca, bądź udaru. Zauważono, że w porównaniu z aktywnością grupy referencyjnej (osób zdrowych), aktywność fizyczna osób otyłych lub chorujących na cukrzycę typu 2 wieczorem wiązała się z najniższym ryzykiem śmiertelności, a także mniejszym ryzykiem chorób układu krążenia. Jednak profesor Emmanuel Stamatakis, autor badania podkreśla, że następnym koniecznym krokiem są dalsze badania w celu ustalenia powiązań przyczynowych między czasem podjęcia aktywności a zaleceniami dotyczących przyszłego leczenia otyłości i cukrzycy typu 2, a także ogólnie profilaktycznej opieki zdrowotnej. Według naukowców zajmujących się badaniem warto również wziąć pod uwagę, że „ćwiczenia fizyczne w żadnym wypadku nie są jedynym rozwiązaniem kryzysu związanego z otyłością. Można jednak na podstawie wyników sugerować, że osoby, które potrafią zaplanować swoją aktywność o określonych porach dnia, mogą bardziej niwelować niektóre zagrożenia zdrowotne." Aktualnie nie istnieją konkretne wskazówki określające najbezpieczniejszą porę dnia na uprawiania sportu ale pewne jest, że pacjentom z otyłością należy zalecać, aby poświęcali aktywności fizycznej co najmniej 150 minut tygodniowo „w fazie utraty wagi”, a następnie 200–300 minut ćwiczeń wytrzymałościowych tygodniowo w dłuższej perspektywie. To poza badaniami profilaktycznymi raz w roku najlepszy sposób na uniknięcie poważnych komplikacji zdrowotnych wynikających z chorób układu krążenia. Podstawą utrzymania zdrowia jest oczywiście systematyczność.
