Potas, chlor i sód to kluczowa dla prawidłowej pracy organizmu triada elektrolitów. Potas pełni w niej szczególną rolę, polegającą na kontrolowaniu ciśnienia krwi, pracy nerek i regulacji gospodarki wodno–elektrolitowej. Przenosi w organizmie ładunki elektryczne, a przez to, że rozpuszcza się w wodzie jest obecny praktycznie w każdej komórce organizmu. Potas nie tylko dostarcza komórkom substancji odżywczych, ale przyczynia się do usuwania zbędnych produktów przemiany materii. Jest aktywatorem enzymów, reguluje ciśnienie osmotyczne w komórkach oraz właściwy poziom pH. Pobudza wydzielanie insuliny oraz wpływa na rytm pracy mięśni, w tym mięśnia sercowego. Wpływa na utrzymanie na prawidłowym poziomie sprawności układu nerwowego i poziomu gospodarki kwasowo-zasadowej. Potas poprawia koncentrację i zdolność logicznego myślenia, jest niezbędny w prawidłowym procesie dotleniania mózgu, uczestniczy w przewodzeniu impulsów nerwowych.
Jak widać rola tego makroelementu, jest niebagatelna, a lista ważnych funkcji jakie pełni w organizmie bardzo długa. Szczęśliwie się składa, że dobrze zbilansowana dieta właściwie zapewnia odpowiedni poziom tego pierwiastka. Do niedoborów dochodzi raczej z przyczyn innych niż żywieniowe. To może być zatrucie pokarmowe, biegunka, leki przeczyszczające, drastyczna dieta, odwodnienie, stosowanie leków m.in. diuretycznych przy nadciśnieniu. Choroby nerek i wątroby, niewydolność serca, czy nawet poparzenia sprzyjają brakom. Powodem niedoborów bywa też niedożywienie, zwłaszcza u osób starszych, anoreksja, a także spożywanie dużych ilości kawy czy herbaty. Uważać powinny osoby intensywnie uprawiające sport lub pracujące fizycznie w wysokich temperaturach. Osoby palące nałogowo powinny również od czasu do czasu zbadać poziom potasu. Norma prawidłowego stężenia potasu u osoby dorosłej to 4,0-5,0 mmoli na litr krwi. Gdy poziom spada poniżej 3,5 można mówić o niedoborze, czyli hipokaliemii. Długotrwałe niedobory pierwiastka mogą spowodować nadciśnienie, choroby układu krążenia. Objawy spadku potasu poniżej normy są na ogół na tyle niepokojące, że skłaniają do wizyty u lekarza. To przede wszystkim zaburzenia rytmu serca, kołatanie, zawroty głowy, silne skurcze mięśni, zmęczenie, brak koncentracji i nadpobudliwość, obrzęki.
Potasu nie powinno się suplementować samodzielnie bez konsultacji z lekarzem. Jego nadmiar bywa również bardzo groźny. W gruncie rzeczy objawy przedawkowania czasem mogą przewrotnie przypominać te związane z niedoborem. Hyperkaliemia, bo tak nazywa się przekroczenie normy powyżej 5,5 mmol na litr krwi może powodować spowolnienie rytmu serca, pracy mięśni, mrowienie kończyn, apatię, również zaburzenia pracy nerek. Bez recepty w aptece można kupić jedynie suplementy o umiarkowanej dawce jonów potasu. Podstawowe zalecenie dotyczące bezpieczeństwa ich stosowania polega na przestrzeganiu sugerowanych przez producenta dawek.
U zdrowego człowieka utrzymanie właściwego poziomu potasu właściwie nie wymaga dodatkowego suplementowania. Ten pierwiastek jest obecny w wystarczającej ilości w wielu produktach spożywczych. Dzięki temu, bez względu na porę roku, można przy pomocy urozmaiconej diety uzupełniać jego ewentualne niedobory. Codzienne menu powinno dostarczać około 4700 mg tego pierwiastka. Jednak zapotrzebowanie może się zmieniać się w zależności od płci, wieku, stanu zdrowia, wysiłku fizycznego, temperatury, stosowanych leków. Potas znajdziemy we wszystkich rodzajach mięsa i ryb. Łosoś i sardynki w oleju zawierają go naprawdę dużo. Bardzo dobrym źródłem są świeże morele, jabłka, banany, ale również suszone figi, rodzynki, orzechy i morele. Ciekawostką jest to, że suszone morele zawierają więcej potasu niż świeże. Również warzywa zielone takie jak brokuły, seler, ziemniaki, dynia, pomidory, które na co dzień obecne są na naszych stołach gwarantują utrzymanie właściwego poziomu. Dobrym źródłem są cytrusy, zwłaszcza pomarańcze, a dla osób niejedzących mięsa fasola i groch oraz grzyby. Aby dieta okazała się skuteczna warto ograniczyć spożycie soli, albowiem jej nadużywanie powoduje, że nerki chcąc usunąć nadmiar zawartego w niej sodu, przy okazji eliminują potas.
