Nasz system opieki zdrowotnej uznaje fitoterapie, czyli leczenie ziołami, za dobry sposób na profilaktykę. Jeśli chodzi leczenie chorób, trudniej o jednoznaczny pogląd. Przez ostatnie dekady postęp w medycynie, a co za tym idzie w farmakologii, był tak ogromny, że ziołolecznictwo zeszło siłą rzeczy na dalszy plan. Leki oparte na formułach chemicznych maja tę przewagę, że działają szybko i skutecznie, zaś efekty uboczne są znikome. Aktualnie daje się zauważyć, że zainteresowanie ekologicznym stylem życia powoduje równocześnie zdecydowany wzrost zainteresowania leczeniem naturalnymi lekami. Rośnie też świadomość, że zioła choć nie działają szybko i wymagają czasami uciążliwej konsekwencji są skutecznym sposobem na poprawę zdrowia. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), w 2019 roku, przywróciła honor ziołolecznictwu, uznając je za część medycyny głównego nurtu. To wprawdzie nie kończy dyskusji miedzy zwolennikami i przeciwnikami takich form terapii, jednak coraz większa liczba lekarzy przyznaje, że zioła to cenny dar wspomagający dobrostan człowieka.
Nie jest przesadą twierdzenie, że bez wiedzy o możliwościach terapeutycznych roślin nie byłoby współczesnej farmacji. Ani też takie, że leczenie przy pomocy ziół od kilku tysięcy lat przechodzi prawdziwe „testy kliniczne”. Bez umiejętności wykorzystania dobroczynnych właściwości roślin, pogłębiania wiedzy o ich terapeutycznych zaletach ludzkość nie zwalczyłaby na przestrzeni dziejów chorób, nie przetrwała wojen, ani innych wypadków. Postęp w tworzeniu leków opartych na formułach chemicznych również nie mógłby się dokonać, albowiem pierwotnie wiele z tych formuł powstało na bazie ziół i wyciągów z roślin. To prawda, że współcześnie nie da się skutecznie wyleczyć wyłącznie ziołami poważnych chorób cywilizacyjnych. Jednak mogą one stanowić ogromne wsparcie w wielu terapiach, a stosowane w umiarkowanych dolegliwościach, czy też profilaktycznie, okazują się bardzo skuteczne.
Często, gdy boli brzuch, gardło lub chcemy walczyć z bezsennością albo wzmocnić organizm coraz chętniej sięgamy po preparaty ziołowe. Utrwalił się pogląd, że to bezpieczny, pozbawiony skutków ubocznych sposób na autoterapię. Czasem okazuje się to złudne. Choćby ze względu na interakcję z innymi lekami. Niewłaściwe stosowanie leków ziołowych może ograniczyć działanie leków podstawowych np. na nadciśnienie, wątrobę czy choroby skóry. Od zawsze wiadomo, że zioła mogą ograniczać działanie substancji aktywnych lub niebezpiecznie je wzmagać. Zanim więc sięgniemy po ziołowy lek trzeba dokładnie dowiedzieć się czy możemy go bezpiecznie zastosować, w jakich dawkach i proporcjach. Inaczej zamiast pożytku uczynią więcej krzywdy. Ewentualne działania niepożądane takie jak alergia czy wysypka to najmniejszy kłopot.
Nigdy nie należy zamieniać terapii konwencjonalnej na naturalną, ani jej samowolnie stosować bez wiedzy i zgody lekarza. To podstawowa zasada. Nie wszystkie choroby da się wyleczyć jedynie przy pomocy ziół. Na przykład w przypadku nowotworów nie jest to możliwe, a zamiana leczenia okaże się katastrofalna w skutkach. Korzystanie z darów natury, jeśli ma być naprawdę skuteczne, powinno odbywać się wyłącznie za radą lekarza, farmaceuty lub specjalisty fitoterapeuty, czyli doświadczonego i dobrze wykształconego zielarza. Dziś, ze względu na dużą produkcje leków tego typu, wielu farmaceutów ma taką specjalizację. Podobnie jak leczenie konwencjonalne również to przy pomocy ziół, wymaga dokładnego wywiadu z pacjentem, zapoznania się z ogólnym stanem zdrowia, a przede wszystkim z lekami, jakie już przyjmuje. Diagnoza jest podstawą fitoterapii, a leczenie ziołami wymaga ogromnej wiedzy o stosowaniu ich we właściwych, bardzo precyzyjnych dawkach i połączeniach. Lista składników potrzebnych do stworzenia leku może być bardzo długa. Dotyczy to także ziół stosowanych w medycynie chińskiej. Trzeba też pamiętać, że terapie ziołowe działają w innym tempie niż leki konwencjonalne. Na rezultaty trzeba poczekać, trzeba też wykazać się cierpliwością i pieczołowitością w przygotowaniu przepisanych wieloskładnikowych np. naparów. Ta forma leczenia wymaga determinacji i skrupulatności od pacjenta.
Wiele ziołowych leków zostało dokładnie przebadanych. Według obowiązującego prawa, każda substancja lecznicza, aby mogła znaleźć się na liście leków musi przejść szereg procedur, które udowodnią jej skuteczność. Dotyczy to także leków pochodzenia roślinnego. W produkcji leków ziołowych korzysta się jedynie z wyciągów roślinnych, których działanie zostało naukowo udokumentowane. Dlatego też o wielu lekach tego typu można z całą pewnością mówić, że są skuteczne w leczeniu układu pokarmowego, oddechowego, wątroby, dróg moczowych. Odpowiednio dobrane wspomagają leczenie dróg oddechowych, układu krążenia i zaburzeń metabolizmu. Są ważnym wsparciem w terapiach nerwic, bolesnych miesiączkach i menopauzie, rozroście prostaty. Coraz chętniej stosuje się je w rekonwalescencji po chemioterapii i radioterapii, zwłaszcza u osób starszych. Przeżywają też wielki boom w profilaktyce i leczeniu problemów skórnych. Zioła są wielkim wsparciem w leczeniu otyłości i zaburzeń metabolizmu. Fitoterapia jest stosowana w tych przypadkach nie tylko jako sposób na zapobieganie chorobie, ale także jako skuteczne leczenie lub terapia towarzysząca.
Zioła coraz częściej towarzyszą nam w codziennym życiu. Chętnie sięgamy po herbatki i napary jako sposób na poprawę samopoczucia. Znakomicie zastępują kawę lub czarną herbatę, a jednocześnie pozytywnie wpływają na zdrowie i kondycję. Pomagają oczyścić organizm z toksyn, są bogate w antyoksydanty i minerały, mikroelementy, działają antywirusowo i przeciwbakteryjnie. Można je spożywać w dowolnej ilości, ponieważ ilość substancji aktywnych jest w nich znikoma, niemniej na tyle istotna, że spożywane regularnie przynoszą konkretne zdrowotne korzyści. Do codziennych rytuałów warto włączyć zwyczaj popijania ziół, choćby rumianku, melisy, mięty czy czystka. Warto zwrócić uwagę na pokrzywę, bowiem jest bardzo bogata w żelazo. W tej formie można korzystać z ziół samodzielnie i bez konsultacji ze specjalistą.
