Skóra to największy narząd ludzkiego ciała chroniący organizm przed działaniem wielu czynników, które są dla niego toksyczne i zabójcze. Składa się z wielu warstw, a każda z nich spełnia konkretne zadanie. Okazuje się jednak, że to niewidoczna powłoka obecna na powierzchni naskórka odgrywa najważniejszą rolę. Stanowi strategiczną barierę między ciałem a chemicznym, biologicznym i fizycznym działaniem środowiska. Niczym wierzchnia odzież ochronna dba o bezpieczeństwo. Może właśnie dlatego nazywana jest płaszczem hydrolipidowym. Jego obecność gwarantuje prawidłowy przebieg wszystkich procesów zachodzących w skórze a co za tym idzie za jej ładny i zdrowy wygląd.
Płaszcz lipidowy to zewnętrzna część naskórka. Zbudowany jest przede wszystkim z wody oraz lipidów takich jak sterole, woski, tłuszcze, ale również rozpuszczalne w tłuszczach witaminy K, E, D, A. Upraszczając, można powiedzieć, że to mieszanina sebum, potu i lipidów układających się w zwartą strukturę. Jej równowaga pozwala na skuteczną ochronę przed drobnoustrojami chorobotwórczymi, grzybami, bakteriami i wirusami oraz niebezpiecznymi zanieczyszczeniami obecnymi w smogu. Chroni skórę przed szkodliwym promieniowaniem UV, pozwala zachować w naskórku odpowiedni poziom nawilżenia, a to decyduje o jędrności, sprężystości i blasku. Prawidłowo działający płaszcz hydrolipidowy ułatwia naturalne złuszczanie korneocyców, czyli martwych komórek, co jest kluczowe w naturalnym procesie odnowy i spowalnianiu procesu starzenia się skóry.
O ile sama warstwa lipidowa naskórka jest niewidoczna o tyle jej uszkodzenia są mocno odczuwalne i zauważalne. Najczęstszym przejawem jest uczucie ściągania skóry, zwłaszcza bezpośrednio po myciu, zaczerwienienia i większa skłonność do reakcji alergicznych np. na kosmetyki. Alarmującym objawem jest łuszczenie się naskórka, nagła nadprodukcja sebum, zmiana rodzaju cery z normalnej na tłustą lub suchą i odwodnioną, tłustej na odwodnioną itd., a także utrata blasku i kolorytu. Przyczyn, które powodują zaburzenia równowagi płaszcza lipidowego jest bardzo wiele. Najczęstszą jest nieprawidłowa pielęgnacja, zbyt agresywne oczyszczanie skóry, używanie mocnych peelingów niedostosowanych do rodzaju cery, mydeł i wysuszających produktów do mycia, intensywne pocieranie ręcznikiem i zbyt wysoka temperatura wody. Czynniki zewnętrzne takie jak wiatr, słońce, suche i gorące powietrze, zbyt niskie temperatury w połączeniu z wysoką wilgotnością otoczenia działające na niezabezpieczony naskórek mogą nie tylko uszkodzić, ale wręcz całkowicie zniszczyć ochronna warstwę hydrolipidową. Wrogami równowagi mogą być także niektóre leki i maści stosowane w leczeniu problemów dermatologicznych. Wolniejsze tempo usuwania martwych komórek naskórka i pojawiania się nowych sprawia, że z wiekiem utrzymanie zdolności ochronnych warstwy lipidowej jest coraz trudniejsze.
Podstawowym zadaniem warstwy lipidowej jest zapobieganie wysuszeniu skóry przez zatrzymanie w niej wody. Dlatego w ramach profilaktycznych działań ochronnych najważniejsze jest codzienne jej nawilżanie i natłuszczanie. Dzięki prawidłowo funkcjonującej warstwie hydrolipidowej skóra nie tylko broni się przed patogenami, ale też potrafi dobrze wchłaniać dostarczane jej w kosmetykach aktywne składniki. Jeśli pielęgnacja ma przynosić oczekiwane efekty skóra musi być prawidłowo nawilżona. W przeciwnym razie mimo stosowania kosmetyków pozostanie reaktywna, podobnie jak zbyt przesuszona i spękana ziemia, nie będzie w stanie wykorzystać dobroczynnych substancji. Gwarancja dobrej ochrony są kosmetyki zawierające mocznik, kwas hialuronowy, aloes, glicerynę i d-pantenol.
Gdy płaszcz lipidowy ulegnie uszkodzeniu skóra przestaje skutecznie pełnić swoją funkcję ochronną. Dotyczy to zarówno twarzy i ciała. Co więcej przejawia wzmożoną skłonność do stanów zapalnych wpływających na jej kondycję i wygląd. Odbudowa płaszcza lipidowego staje się pilną koniecznością, ale jest żmudna i wymaga czasu. Trzeba zwracać na to szczególną uwagę po niektórych zabiegach laserowych i chemicznych peelingach wykonywanych w ramach medycyny estetycznej, by kontrolowane zniszczenie naskórka nie wywołało konsekwencji w postaci trwałego zniszczenia warstwy hydrolipidowej. Skuteczna regeneracja wymaga kompleksowej pielęgnacji, która polega na właściwym oczyszczaniu skóry łagodnymi, pozbawionymi mydła preparatami, odpowiednimi łagodnymi peelingami enzymatycznymi oraz jej jednoczesnym nawilżaniu i natłuszczaniu. W pielęgnacji ratunkowej należy stosować odpowiednie toniki, po to by przywrócić odpowiednie pH skóry. Na jakiś czas lepiej zrezygnować z kosmetyków drogeryjnych, które mogą zawierać substancje drażniące i zamienić je na dermokosmetyki z apteki. Mają one w swoim składzie przede wszystkim odpowiednie składniki łagodzące, natłuszczające i nawilżające. Nie podrażniają skóry, dobrze się wchłaniają, nawet w bardzo przesuszony naskórek i nie pozostawiają tłustej warstwy. Ich obecność na skórze twarzy nie utrudnia wykonania makijażu. Z regeneracją zaburzeń równowagi płaszcza lipidowego nie należy zwlekać, bo długie działanie szkodliwych czynników może spowodować, że będzie on nie do odbudowania. Z wiekiem staje się to coraz trudniejsze a zatem profilaktyka jest jak najbardziej wskazana od najmłodszych lat.
