W dobie tak szerokiego wyboru, w asortymencie do higieny jamy ustnej, trudno nam nieraz odnaleźć dobre i skuteczne rozwiązania. Jednak to, co najbardziej istotne – należy dbać o uśmiech w sposób zdrowy, bezpieczny dla szkliwa i nieinwazyjny. Nie wszystkie dostępne produkty i preparaty bowiem są zarówno bezpieczne, jak i skuteczne.
Istotną rolę w domowej profilaktyce odgrywa odpowiedni dobór przyborów oraz metod pielęgnacji.
Każdy człowiek potrzebuje indywidualnie dobranej gamy produktów odpowiednich pod kątem kilku istotnych dla siebie czynników. Przy doborze past, szczoteczek i akcesoriów uzupełniających ważne jest, by wziąć pod uwagę różnice w przestrzeniach międzyzębowych, tendencje do odczuwania nadwrażliwości zębów, indywidualnie wahające się pH w ustach, wrażliwość dziąseł na kontakt z akcesoriami, po odpowiednią technikę mycia zębów i użytkowania akcesoriów.
Ważną rolę dla zdrowia jamy ustnej stanowią nasze nawyki żywieniowe, zwłaszcza te działające destrukcyjnie na zęby oraz otaczające je tkanki miękkie, ze względu na pokarm i napoje, które przyjmujemy. W odpowiedniej profilaktyce należy przeanalizować naszą dietę i upewnić się, czy nie dostarczamy naszym zębom zbyt dużej dawki substancji kariogennych, czyli próchnicotwórczych. Zdrowie zarówno tkanek twardych, jak i miękkich przekłada się na zdrowie całego organizmu.
Prawidłowa higienizacja jamy ustnej w warunkach domowych powinna rozpoczynać się od mechanicznego usuwania płytki nazębnej, czyli szczotkowania zębów, które powinno odbywać się dwa razy dziennie nie krócej niż 2 minuty.
Wybór szczoteczki do zębów powinien być dostosowany do sprawności manualnych oraz zalecanej metody szczotkowania. Osobiście jestem zwolenniczką szczoteczki sonicznej, która daje poczucie dokładnego oczyszczania zębów. Szczoteczki manualne wymagają zastosowania odpowiednich technik (Bass, Roll, Fones, Stillmann, Charters), tak by nie uszkodzić szkliwa i dostosować odpowiednią siłę nacisku. Jeżeli korzystamy ze szczoteczki manualnej należy zwrócić uwagę także na twardość włosia. Najbardziej rekomendowanym wyborem są szczoteczki średnie, bądź średnio-miękkie, które mają gęsto ułożone włosie umożliwiające dokładniejsze oczyszczanie płytki nazębnej. Dlaczego nie twarde? Twarde szczoteczki z kolei trwale mogą zniszczyć lub uszkodzić szkliwo, dlatego w ogóle nie poleca się ich w profilaktyce jamy ustnej. Miłośnikom twardych szczoteczek można zobrazować używanie takiej szczoteczki jako rysowanie kluczem po karoserii samochodu.
W kwestii doboru pasty do zębów należy kierować się przede wszystkim tym, aby czynnikiem aktywnym były substancje przeciwbakteryjne i przeciwpróchnicze (fluorek sodu, monofluorofosforan sodu, jony cynku, porost arktyczny). Szeroki wachlarz produktów dostarcza pasty zarówno te, które mają na celu poprawę estetyki uśmiechu, jak i wyrobów medycznych ukierunkowanych na bardziej wymagające potrzeby. Czy wszystkie produkty jednak są bezpieczne dla wybielania zębów i gwarantują najlepszą profilaktykę jamy ustnej? Przy wyborze past wybielających należy kierować się skutecznością i bezpieczeństwem użytkowania. Bardzo dobrym wyborem są np. pasty wybielająco-ochronne BlanX na bazie porostu islandzkiego, które są rekomendowane do codziennego użytku. Jeśli chodzi o pasty gwarantujące najlepszą profilaktykę – warto również zwrócić uwagę na użyte substancje czynne. Najbardziej popularne rozwiązania bazują na fluorze – najtańszym pierwiastkiem pozyskiwanym dla profilaktyki jamy ustnej. Są jednak o wiele bardziej zaawansowane technologicznie rozwiązania, które stają się przełomem w segmencie oral care, jak np. pasta, która potrafi odbudowywać szkliwo – Biorepair® z cząsteczkami microRepair® – aktywnymi składnikami, które mają zdolności do wiązania się ze szkliwem.
Podczas codziennej profilaktyki należy również pamiętać o tkankach miękkich, m.in. o języku, który jest siedliskiem bakterii. Język należy oczyszczać codziennie specjalnie dostosowanym czyścikiem, skrobaczką, bądź odwrotną częścią główki szczoteczki, która jest dostosowana do tej czynności.
Kolejnym ważnym elementem zdrowego uśmiechu jest stosowanie płynu do płukania jamy ustnej. Przy wyborze płukanki należy zwrócić uwagę na jej skład, zwłaszcza gdy ma ona stanowić dopełnienie codziennej profilaktyki. Należy unikać płukanek, które zwierają w swoim składzie alkohol, ponieważ przy dłuższym stosowaniu wysuszają śluzówkę i mogą prowadzić do podrażnień błony śluzowej, zwiększając tym samym powstawanie urazów. Drugą substancją, na którą należy zwrócić uwagę jest chlorheksydyna, która idealnie sprawdza się po zabiegach chirurgicznych oraz przy stanach zapalnych, jednak stosowanie dłużej niż dwa tygodnie może przebarwiać zęby, po czym konieczna jest profesjonalna higienizacja w gabinecie stomatologicznym. Kiedy i w jaki sposób stosować płyn do płukania? Trudno wskazać jednolity model. Możemy wyróżnić trzy sposoby stosowania płukanek:
- Przed szczotkowaniem – co umożliwia rozmiękczenie oraz częściowe usunięcie resztek pokarmowych,
- Po szczotkowaniu jako dodatkowa ochrona,
- Między posiłkami, aby zminimalizować długotrwałe działanie kwasów i bakterii pochodzących z zalegających resztek pokarmowych.
Ostatnim elementem idealnej higienizacji jamy ustnej jest stosowanie nici dentystycznych. Taki wybór umożliwia, m.in. linia Biorepair®, która posiada cztery rodzaje bakteriostatycznych nici dentystycznych. Należy pamiętać, aby używać nici we właściwy sposób, tak aby nie urażać brodawek dziąsłowych. Podobnie jest ze szczoteczkami międzyzębowymi, których rozmiary można dostosować do przestrzeni między sąsiadującymi zębami.
Dość często słyszymy o drewnianych wykałaczkach dentystycznych, które potrafią wyrządzić więcej szkody niż pożytku, ze względu na możliwość podrażnienia brodawki dziąsłowej oraz pozostawienia włókien w oczyszczanych przestrzeniach, które mogą skutkować powstaniem stanu zapalnego. Dla sympatyków wykałaczek polecam te, które wykonane są z gumowego włosia – jest ono łagodne dla dziąseł oraz szkliwa.
Alternatywą dla nici oraz szczoteczek jest irygator, który oczyszcza przestrzenie za pomocą wody pod ciśnieniem, aczkolwiek osobiście rekomenduję stosowanie irygatora w połączeniu z nicią dentystyczną dla dokładniejszej pielęgnacji przestrzeni międzyzębowych.
Dbanie o higienę jamy ustnej jest procesem wymagającym od nas dużego zaangażowania i sumienności. Kiedy zobaczymy efekty oraz odczujemy komfort związany z poczuciem kompleksowego zadbania o jamę ustną, czas spędzany na codziennej higienizacji przestanie być czymś uciążliwym, a stanie się naszą codzienną przyjemnością. W perspektywie czasu prawidłowa i sumienna higienizacja przyniesie nam wymierne skutki, dzięki którym wizyty kontrolne w gabinecie dentystycznym będą należały do czystej przyjemności.
