Zmiany w ustawie o zawodach pielęgniarki i położnej

Projektowana regulacja wprowadza zmiany w ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej 
(Dz.U. z 2020 r. poz. 562 z późn. zm.), w związku z potrzebą wdrożenia do przepisów prawa krajowego regulacji wynikających z przepisów art. 7 ust. 1, art. 33 ust. 1, art. 41 ust. 1, art. 43 ust. 1, art. 43 ust. 1a dyrektywy 2005/36/WE.

Zmiany odpowiadają na zarzuty Komisji Europejskiej (uchybienia nr naruszenia wg ewidencji KE: 2018/2301) i obejmują kwestie uznawania na podstawie koordynacji minimalnych wymogów w zakresie kształcenia oraz kwestie z obszaru swobody świadczenia usług.

Do projektu ustawy wprowadzono przepis dotyczący pielęgniarek i położnych, które niezależnie od rodzaju ukończonej szkoły, wykonując zawód pielęgniarki i położnej, ponoszą pełną odpowiedzialność za planowanie, organizowanie i zarządzanie opieką medyczną świadczoną pacjentowi.

Ponadto, zgodnie z wnioskiem Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, w projektowanej regulacji umożliwiono pielęgniarce lub położnej będącej obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej złożenie oświadczenia o zamiarze czasowego i okazjonalnego wykonywania zawodu pielęgniarki i położnej w dowolnej okręgowej izbie pielęgniarek i położnych.

Projektowane regulacje w zakresie świadczenia usług transgranicznych czasowo i okazjonalnie przez pielęgniarki i położne będące obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, usuwają obowiązek podawania w oświadczeniu informacji dotyczącej czasu i miejsca wykonywania zawodów pielęgniarki i położnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jednocześnie, dostosowano przepisy w zakresie warunków przyznawania obywatelowi państwa członkowskiego Unii Europejskiej prawa wykonywania zawodu położnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez wskazanie, że jednym z warunków przyznania tego prawa jest posiadanie stosownego dokumentu potwierdzającego posiadanie formalnych kwalifikacji do wykonywania zawodu położnej oraz spełnianie, co najmniej jednego z 3 warunków:

− 3 lata i obejmowało łącznie co najmniej 4600 godzin, przy czym praktyka kliniczna stanowiła przynajmniej 
1/3 okresu minimalnego,

− co najmniej 2 lata i obejmowało co najmniej 3 600 godzin pod warunkiem posiadania dokumentu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie pielęgniarki,

− co najmniej 18 miesięcy i obejmowało co najmniej 3000 godzin pod warunkiem posiadania dokumentu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie pielęgniarki oraz co najmniej rocznego doświadczenia w wykonywaniu zawodu położnej potwierdzonego stosownym zaświadczeniem.

Ponadto, do projektowanych regulacji dodano przepis zobowiązujący położną (która ukończyła co najmniej 18 miesięczne kształcenie obejmujące co najmniej 3000 godz.) do przedłożenia zaświadczenia potwierdzającego posiadanie co najmniej rocznego doświadczenia w wykonywaniu zawodu położnej.

Projektowana regulacja dostosowuje również do wymogów dyrektywy 2005/36/WE przepisy dotyczące posiadania doświadczenia zawodowego z obecnych 3 lat, na co najmniej 2 kolejne lata w okresie 5 lat poprzedzających wydanie zaświadczenia wymaganego przy uznaniu praw nabytych położnych.

Ponadto w projektowanej regulacji dokonano transpozycji art. 43 ust. 1a dyrektywy 2005/36/WE stanowiącego, że należy zagwarantować prawo położnych do automatycznego uznania kwalifikacji, jeżeli wnioskodawca rozpoczął kształcenie przed dniem 18 stycznia 2016 r., a wymogi związane z dopuszczeniem do takiego kształcenia obejmowały 10 lat kształcenia ogólnego lub równorzędny poziom w przypadku kształcenia, o którym mowa w art. 53 ust. 3 pkt 1 ustawy
z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej, lub ukończone kształcenie pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną poświadczone dokumentem potwierdzającym kwalifikacje, o którym mowa w załączniku 5.2.2 do dyrektywy 2005/36/WE, przed rozpoczęciem kształcenia, o którym mowa w art. 53 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej.

Na wniosek Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych w projektowanej ustawie dodano przepis dotyczący zmiany organu prowadzącego rejestr obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej wykonujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej czasowo i okazjonalnie zawód pielęgniarki lub położnej, na podstawie informacji pozyskiwanych z okręgowych izb pielęgniarek i położnych. Sposób pozyskiwania tych informacji zostanie uzgodniony na poziomie samorządu zawodowego pielęgniarek i położnych w ramach współpracy Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych z okręgowymi izbami pielęgniarek i położnych. Powyższa zmiana pozwoli zgromadzić w jednym rejestrze dane wszystkich osób wykonujących zawód w tej formie. W następstwie ww. zmian wskazano Naczelną Radę Pielęgniarek i Położnych jako właściwy organ samorządu zawodowego pielęgniarek i położnych do udostępnienia systemowi informacji, o którym mowa w ustawie z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz. U. z 2020 r. poz. 702 i 1493), danych objętych rejestrem.

Zmiana w zakresie oświadczenia o zamiarze czasowego i okazjonalnego wykonywania zawodu pielęgniarki lub położnej przez obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, spowodowała konieczność dokonania zmiany przepisu dotyczącego zakresu informacji wprowadzanych do rejestru obywateli Unii Europejskiej, polegającej na umożliwieniu fakultatywnego wprowadzania do przedmiotowego rejestru danych dotyczących czasu, miejsca i charakteru zamierzonego okazjonalnego i czasowego wykonywania zawodu.